بازگشت

گروه: اطلاعات عمومي
 
 
مرکز پاسخگو:مؤسسه پيوند با امام
موضوع اصلي:متفرقه
موضوع فرعي:قيام امام حسين اختياري بود يا جبري
سؤال:آيا قيام و حركت امام حسين (ع) نوعي قيام اختياري بود يا جبري؟ (با توجه به حديث ان الله شاد ان يراك قتيلاً)


جواب:

معناي ان ا...شاء ان يراك قتيلا اينست كه مشيت كلي تشريعي اين را اقتضاء كرده نه مشيت تكويني، به عبارت ديگر شاء در اين عبارت يعني خواست و رضايت خداوند به نحو تشريعي، بنابراين در مشيت تشريعي خواست، اراده و اختيار انسان سلب نمي شود و از بين نمي رود و شبهه جبر نيز در اينجا حل خواهد شد، در واقع خواست امام حسين (ع) در طول خواست خداوند قرار مي گيرد، به اين معنا كه امام همان را مي خواهد كه خدا مي خواهد.
دربارة اين جمله امام حسين (ع) بايد گفت : حركت امام حسين (ع) از دستورهاي كلي اسلام استنباط و استنتاج شد و امام حسين (ع) با رأي روشن و صائب خودش تطبيق كرد، كه هم حكم و دستور اسلام را خوب مي دانست و هم به وضع زمان و طبقه حاكمة زمان خود آگاهي كامل داشت. تطبيق كرد آن احكام را بر زمان خودش و وظيفه خودش را قيام و حركت دانست، لهذا در آن خطبه معروف استناد كرد به حديث معروف رسول خدا: مَن رأي سُلطاناً جائراً ... همچنين فرمود: الا ترَونَ أنَّ الحق لا يُعمَلُ به و أنَّ الباطلَ لا بتناهي عَنهُ، ليرغب المؤمنُ ... نفرمود: ليرغَبِ الامام. يعني وظيفه هر مؤمني اين بود، نه وظيفه امام حسين (ع) از آن نظر كه امام بود.(1)
در پايان مقداري در مورد مشيت تكويني و تشريعي توضيح مي دهيم تا مطلب براي شما واضح تر شود؛مشيت تكويني مثل اينكه خداوند خلقت كرة زمين را به نحوي قرار داده كه روي مداري دور خورشيد مي چرخد، و از اين مدار تخلف نمي كند. و يا وقتي نور خورشيد به آب مي تابد سبب تبخير آب مي شود و اين امر به عنوان يك قانون ثابت و غيرقابل تخلف تحقق پيدا مي كند، اما مشيت تشريعي يا خواست تشريعي مثل اين است كه خداوند انسانها را از گناهان نهي كرد. اما بواسطة اين نهي، اراده، خواست و اختيار از انسان برداشته نشده و شما خودتان مي بينيد با اين همه اوامر و نواهي الهي، باز هم چقدر افراد در اوامر و نواهي الهي كوتاهي مي كنند.
منابع و مآخذ:
1) حماسه حسيني، شهيد مطهري، ج3، ص84 و 85