بازگشت

گروه: عزادراي و سوگواري
 
 
مرکز پاسخگو:پاسخگوئي به سؤالات ديني آستان قدس رضوي
موضوع اصلي:فلسفه عزاداري
موضوع فرعي:عزاداري و شور و هيجان از اين واقعه
سؤال: در زمينه عزاداري آيا سوگواري به اين شدت دچار صدمات جسماني و قلبي و عروقي بوجود نمي آيد ؟
جواب:

البته هر نوع ضرر و زياني به جسم در اسلام ممنوع شده است حتي روزه گرفتن اگر موجب ضرر شود حرام است .
هر كاري كه براي انسان ضرر داشته يا باعث وهن دين و مذهب گردد حرام است و مؤمنين بايد از آن اجتناب كنند و مخفي نيست كه بيشتر اين امور باعث بدنامي و وهن مذهب اهل بيت عليه السلام مي شود و اين از بزرگترين ضررها و خسارتها ست ( اجوبه الاستفتاءات ص 326 مسئله 1460)
در زمينه عزاداري آيا سوگواري با اين شدت افراد را دچار بيماري نمي كند و سلامت جاني قلبي و عروقي بوجود نمي آورد ؟ آيا روش مديحه سرايان در عزاداري مناسب است يا نه ؟
از آنجا كه معتقديم حادثه عاشورا حادثه عظيمي در تاريخ اسلام است و نقش و تعيين كننده اي در سعادت مسلمانان و روشن شدن راه هدايت مردم دانسته است لذا بزرگداشت و باز سازي اين حادثه و به خاطر آن از طريق عزاداري و سوگواري موجب مي گردد و تا بتوانيم از بركات آن در جامعه امروز نيز استفاده كنيم اين امر به اندازه اي مهم است كه پيشوايان معصوم عليه السلام و عارفان و علماي رباني همواره به آن سفارش كرده و خواستار زنده نگه داشتن نام و ياد امام حسين عليه السلام شده اند آنان نيز خود همواره به اين امر پايبند بوده و در بزرگداشت اين واقعه جانكاه ديده اي گريان اشكي راون قلبي سوزان و زباني نوحه خوان داشتند.
ممكن است اين سؤال مطرح شود كه چرا براي بزرگداشت عاشورا به روش بحث وگفتگو اكتفا نمي شود ؟
در پاسخ بايد بگوييم عواملي كه در رفتار آگاهانه ما موثر است دو دسته است يك دسته عوامل شناختي كه موجب مي شود انسان مطلبي رابفهمد و بپذيرد قطعا شناخت در رفتار ما تاثير زيادي مي گذارد اما اين يگانه عامل موثر نيست . دسته دوم عوامل تحريك كننده و برا انگيز اننده هستند عواملي كه عواطف ما را تحريك مي كند تا اينكه ماهم كاري مشابه آن انجام دهيم به عنوان مثال اگر انسان به يقين بداند فلان ماده غذايي براي بدن او مفيد است اما تا اشتها نداشته باشد و يا تا اشتهاي او تحريك نشود به سراغ خوردن آن غذا نمي رود مسائل اجتماعي و سياسي هم همين حكم را دارد هر چه شخص بداند فلان حركت اجتماعي خوب و مفيد است تا انگيزه اي براي انجام آن حركت نداشته باشد حركتي انجام نمي دهد پس هر اندازه احساسات ما بر انگيخته تر گردد حادثه عاشورا در زندگي ما موثر تر خواهد بود . راه انداختن دسته هاي سينه زني با آن شور و هيجان خاص خود مي تواند آثاري را به دنبال داشته باشدكه هيچ كار ديگر توان آن را ندارد اين جاست كه متوجه مي شويم چرا امام رحمه الله عليه بارها مي فرمود : آنچه داريم از محرم و صفر درايم .
چرا اين همه اصرار داشت كه عزاداري به همان روش سنتي بر گزار شود ؟ يا مي فرمود : روضه را همانطور كه سابق مي خواندند و مرثيه را همان طور كه سابق مي خواندند بخو انند در آخر منبر روضه بخوانند و زياد هم بخوانند .....تا اين مردم مهيا شوند در صحنه باشند بدانند كه ائمه ما تمام عمرشان را صرف ترويج اسلام كردند .
تجربه نشان داد كه بيش تر پيروزي هايي كه در دوران انقلاب و يا در دوران جنگ در جبهه ها حاصل شد در اثر شور و نشاطي بود كه مردم در ايام عاشورا و به بر كت نام سيد الشهدا ء ( ع ) حاصل مي كردند . اين تاثير كمي نيست و خلاصه روضه خواني يعني با 2 بال عقل و عاطفه پيام دين را دريافت كردند در نتيجه بايد گفت عزاداري و سو گواري نه تنها انسان را دچار بيماري نمي كند بلكه به انسا ن عزت نفس مي بخشد و او را در راه رسيدن به اهداف والاي انساني ياري مي دهد و باعث ايجاد شور و عشق و ايثار و فدا كاري مي گردد.
2- سوگواري و عزاداري نيز مانند ساير اعمال انسان داراي احكام شرعي در فقه اسلامي مي باشد و بايد به گونه اي عمل شودكه موجب گرايش بيشتر به سيد الشهداء عليه السلام گردد . مرحوم حاج شيخ عباس قمي رحمه الله در منتهي الامال مي فرمايد : عزاداران امام حسين عليه السلام بر وجهي سلوك كنند كه زبان نواصب دراز نشود و از استعمال محرمات از قبيل غنا كه غالبا نوحها خالي از آن نيست و حكايات ضعيفه مظنونه الكذب احتراز نمايند و شيطان را در اين عبادت بزرگ راه ندهند .

منابع:
1-آذرخشي ديگر از آسمان كربلا, استاد محمد تقي مصباح يزدي.
2-روش تبيلغ, رضا علي كرمي .
3-مبلغان , شماره .27
4-تبليغ درسيره و گفتار عارفان, رحيم كارگر.
5-احكام عزاداري امام حسين عليه السلام, محمود اكبري.
6-حماسه حسيني, از شهيد مطهري.