بازگشت

گروه: اطلاعات عمومي
 
 
مرکز پاسخگو:دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي:امامت و تشيع
موضوع فرعي:چرا امام حسين مكه را ترك كرد
سؤال:چرا امام حسين(ع) در روز ترويه(هشتم ذي الحجه) مكه را ترك كردند؟ توضيح دهيد.


جواب:

يكي از پرسش هاي مهم دربارة قيام امام حسين(ع) اين است كه چرا روز هشتم ذي الحجه از مكه عازم عراق شد و حج خويش را ناتمام گذاشت؟
به طور قطع نمي توان گفت كه علت اصلي حركت امام حسين(ع) به سوي كربلا چيست. به نظر مي رسد حركت امام در يوم ترويه مبتني بر عوامل زير باشد:
1- حفظ حرمت مكه:
انتخاب مكه از سوي امام در هنگام حركت از مدينه، به خاطر آن بود كه مكه حرم امن الهي بوده و دشمن به امام اهانت نكند؛ چنانكه حاكم مكه (عمر و بن سعيد) از امام پرسيد كه چه چيز سبب شد كه مكه آيي؟ فرمود: پناهنده به خدا و خانة خدا شوم: عائذاً باللّه و بهذالبيت.[1]
زماني كه عمر و بن سعيد با جمعي به قصد كشتن حضرت وارد مكه شد، حضرت براي حفظ قداست مكه از آن جا خارج شد كه قتل امام حسين(ع) موجب هتك حرمت خانه نشود. حضرت فرمود: اگر يك وجب هم بيرون از مكه كشته شوم، برايم محبوب تر است.[2]
2- تبليغات:
تبليغات در قيام امام حسين(ع) از اهميت ويژه اي برخوردار است. امام از آغاز قيام، مردم را از اهداف خويش آگاه نمود، از اين رو حضرت در يك فراخوان عمومي، همگان را به قيام عليه يزيد فراخواند[3] و با تدوين وصيت نامه سياسي و الهي[4] و با نوشتن نامه به مردم بصره[5] و كوفه[6] به رشد فرهنگي پرداخت. همچنين امام با بردن اهل بيت خود به كربلا جنبة تبليغات قيام خويش را افزايش داد، زيرا اهل بيت(ع) به عنوان كاروان تبليغي مؤثرترين نقش را در صيانت و حفظ انقلاب و تحريف زدايي داشتند.
حركت امام حسين(ع) در هشتم ذي الحجه به سوي كربلا اين پرسش را در اذهان و افكار عمومي به وجود آورد كه چرا امام حسين(ع) حج خويش را ناتمام گذاشت؟ مگر چه حادثه اي اتفاق افتاده؟ امام با ناتمام گذاشتن حج اعلام نمود كه اساس دين و سنت پيامبر در خطر بوده و تا زماني كه اساس دين در خطر است، بايد به اصل دين و حفظ آن پرداخت كه حفظ دين و حج واقعي نياز به قيام دارد.
3- تكليف گرايي:
برخي عقيده دارند كه علت اصلي قيام امام حسين(ع) تكليف گرايي است؛ يعني خداوند از ابتدا بر امام وظيفه تعيين نمود كه بايد قيام كند، از برخي روايات همين مطلب استفاده مي شود. امام حسين(ع) در جواب پرسش محمد حنفيه كه چرا به طرف كربلا مي روي؟ فرمود: رسول خدا(ص) فرمود: يا حسين اخرج فإنّ الله، قد شاء أن يراك قتيلاً.[7]
شايد حركت امام حسين(ع) در روز هشتم ذي الحجه به سوي كربلا، در راستاي وظيفة قيام باشد.
[1] حياه الامام الحسين، ج 2، ص 312.
[2] همان،ج 3، ص 46.
[3] وقعه الطف، ص 172؛ احقاق الحق، ج 11، ص 609.
[4] بحارالانوار، ج 44، ص 329؛ مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 84.
[5] بحارالانوار، ج 44، ص 34؛ موسوعه كلمات الامام الحسين، ص 316.
[6] الكامل في التاريخ، ج 2، ص 534؛ العوالم، ج 17، ص 183.
[7] اللهوفستي 27، بحارالانوار، ج 44، ص 364.