جواب:
گريه، نماد سوز و اندوه دل و قلب و جريان عواطف پنهاني انسانها و ارتباط و پيوند دروني با آن حادثه يا شخصيت است. انسان آن گاه ميگريد كه عاطفهاش بارور شده و خود را با آن شخصيت و حادثهاي كه اتفاق افتاده، نزديك احساس كند.
فراق و جدايي عزيز نيز موجب گريه ميشود. البته حادثه عاشورا و شهادت قافله سالار شهيدان و ياران باوفايش، هر قلب عاطفهمندي را جريحه دار ميكند، اما اين يك طرف سكّه است و طرف ديگر آن، اهميت و شرط قبولي عزاداري و گريه بر امام حسين ميباشد. در متون احاديث و روايات به پاسخ سؤال مورد نظر مستقيماً پرداخته نشده است، اما به طور كلي ميتوان در باب زيارت سيدالشهدا كه مقدمه اعمال و آداب ديگري از جمله گريه بر مصائب آن حضرت است، به نكتهاي قابل توجه كه بدان تصريح شده است. دست يافت كه: عارف بودن به حق حضرات معصومين (سلام اللَّه عليهم اجمعين) از جمله سيّد و سالار شهيدان، از شمار شرطهاي اصلي قبولي زيارت و عزاداريها به شمار ميآيد.
امام صادق(ع) فرمود: هر كسي كه به حق امام حسين(ع) عارف و آشنا باشد و او را زيارت كند، خداوند متعال جايگاه او را در بالاترين مرتبه مينويسد.(1)
عارف بودن به حق ائمه و معصومين نسبي است و اين طور نيست كه يك شخص معمولي بتواند به اسرار اولياي الهي دست يابد و نسبت به آنان شناخت كامل پيدا كند، اما به نسبت قدرت و احاطهاي كه دارد، اين راه براي او بسته نيست، پس ميبايست، به اين نكته توجه كافي داشته باشد كه هدف از قيام اباعبداللَّه(ع) چه بوده كه موجب پيدايش چنين حماسهاي بزرگ شده است و از آن پس بداند كه روا بوده خون پاك حضرت براي اقامه حق و سنت فراموش شده نبوي به زمين ريخته شود و جان شيرين عزيزترين و نزديكترين افراد به رسول گرامي اسلام فدا گردد.
كلماتي از زبان پاك حضرت متجلّي ميشد كه اهداف اين قيام برشمرده شده بود، حضرت فرمود: من نه از روي خودخواهي و يا براي خوش گذراني و نه براي فساد و ستمگري، از شهر خود بيرون آمدم، بلكه هدف من از اين سفر امر به معروف و نهي از منكر است و خواستهام از اين حركت، اصلاح مفاسد امت و احياي سنّت و قانون جدم رسول خدا و راه و رسم پدرم علي بن ابيطالب است (2) اين سخنان گرانبار وصيت نامه امام هنگام خروج از مدينه به سوي مكه است.
پس عزادار و ندبه كننده بر امام حسين علاوه بر آن كه از عواطف خود جهت پاسداشت حماسه كربلا استفاده ميكند، جهت اين حادثه را مد نظر قرار ميدهد كه هدف از اين قيام امر به معروف و نهي از منكر و احياي سنت رسول خدا و علي بن ابيطالب است.
عزاداراني كه عارف به حق امام هستند، عزاداران واقعي به شمار ميآيند، و آناني واقف و عارف به حق امام ميباشند كه در جهت رضاي خدا و كسب تقوا و اخلاص قدم بردارند تا اعمالشان قبول شود.
در نتيجه، اگر چه شرط قبولي عزاداري به طور صريح بيان نشده اما ميتوان استنباط كرد كه شناخت حق امام و تقوا و پاكي نيز آشنايي و عمل به اهداف امام و اجراي احكام الهي وعمل به آنها عزاداري را وجيه و ارزشمند ميكند.
پي نوشتها:
1 - محمد صحتي سر درودي، امام حسين و عاشورا از زبان معصومان(ع)، ص 247، به نقل از ثواب الاعمال، ص 110.
2 - محمد صادق نجمي، سخنان حسين بن علي(ع) از مدينه تا كربلا، ص 55.
|
