جواب:
تاريخ نگاران دربارة قاتل امام حسين(ع) اختلاف نظر دارند1[1] و اين اختلاف ناشي از آن است كه معمولاً مسايل تاريخي ابهام داشته و از شفافيت برخوردار نيست. جنگ ها و قيام ها نيز از اين قاعده جدا نيستند؛ زيرا در جنگ ها افراد و عوامل متعددي در قتل فرماندهان و سربازان تأثير گذارند، از اين رو تشخيص اين كه قاتل فان فرمانده، فلان شخص است، مشكل ميباشد.
در خصوص قاتل امام حسين(ع) نيز ابهام وجو دارد كه قاتل او چه كسي و يا چه كساني بوده اند؛ زيرا در قتل آن امام همان افراد و عوامل زيادي نقش داشته اند؛ همة كساني كه به امام حسين(ع) خيانت كردند، مانند مردم كوفه، فرماهندهان و سربازان دشمن و حكومت تأثير گذار بودند، زيرا آنان زمينة قتل امام را فراهم مي كردند و عده اي بدن مطهر امام را تير باران كرده و عده اي بدن امام را مجروح نمودند[2] كه هر كدام به نوعي قاتل امام حسين(ع) محسوب ميشوند؛ ولي مورخان قاتلان اصلي امام حسين(ع) را شش نفر ذكر كرده اند. مرحوم شيخ عباس قمي به نقل از تذكره ابن جوزي مي نويسد: ... در قاتل امام حسين(ع) اختلاف كرده اند، به چند قول؛ قول اوّل آن كه سنان بن انس نخعي قاتل بود؛ دوم: حصين بن نمير، كه تير افكند بر وي، آن گاه از اسب فرود آمد و سر او ببريد و بر گردن اسب خويش آويخت... قول سوم: مهاجربن اوس تميمي، چهارم: كثيربن عبدالله شعبي، پنجم: شمربن ذي الجوشن.[3]
مرحوم شيخ عباس قمي مي افزايد: قول ششم آن است كه قاتل امام حسين(ع) خولي بن يزيد اصبحي است.[4]
بر اساس عدم شفافيت متون تاريخي است كه هر گاه مورخان به بيان قاتل امام حسين(ع) مي پردازند، افراد مذكور را يكي از قاتلان امام حسين(ع) ياد مي كنند.
آنچه كه شهرت يافته آن است كه شمر بن ذي الجوشن قاتل امام حسين(ع) است. در زيارت عاشورا همة كساني كه زمينة قتل امام را فراهم نمودند و به نحوي در شهادت امام تأثير گذار بودند، از قاتلان امام به حساب آمده و مورد لعن و نفرين قرار گرفته اند. و شمر جداگانه نفرين شده است: ... و لعن الله أمّةً قتلتكم و لعن الله الممحّدين بالتمكين... و لعن الله آل زياد و آل مروان... و لعن الله شمراً ....[5]
[1]دمع السّجوم (ترجمة نفس المهموم)، ص 391.
[2]مقتل الحسين مقرم، ص 281 - 285؛ اعيان الشيعه، ج 2، ص 434 ـ 435، باتلخيص.
[3]دمع السّجوم (ترجمة نفس المهموم)، ص 391.
[4]سفينه البحار، ج 1، ص 714؛ لغت نامة دهخدا؛ واژة شمر.
[5]مفاتيح الجنان، زيارت عاشورا.
|
