بازگشت

گروه: اطلاعات عمومي
 
 
مرکز پاسخگو:دفتر تبليغات اسلامي
موضوع اصلي:حر بن رياحي
موضوع فرعي:تحول روحي در حر
سؤال:چه تحوّل روحي در حر بن يزيد رياحي رخ داد كه در آخرين لحظه به جمع ياران امام حسين(ع) پيوست؟


جواب:

براي تحوّل روحي در انسان عوامل مهمي تأثير گذار هستند كه مي توان از آن ها به عنوان عوامل دروني و بيروني ياد نمود. در دگرگوني و بازگشت حربن يزيد رياحي عوامل بيروني و خارجي تأثير گذار بوده اند، زيرا وضعيت محيط و خانواده و ساختار شكل گيري شخصيت او نشان از قابليت هاي دروني اش دارد. برخي از مورخان نوشته اند: وقتي كه حر از ابن زياد مأموريت بستن راه بر امام حسين(ع) را دريافت كرد، ندايي شنيد كه: اي حرّ ! مژده باد تو را به بهشت!.[1]

بعد از شهادت حر امام حسين(ع) بر بالين وي حضور يافت و خطاب به او فرمود: أنت الحرّ كما سمّتْك أمّك، و أنت الحرّ في الدّنيا و أنت الحرّ في الاخرة.[2] جملات امام حكايت از آن دارد كه حر از قيد و بندهاي دنيا آزاد بوده و قابليت تحوّل و دگرگوني داشته است.

از سوي ديگر از نحوة رفتار او با امام استفاده مي شود كه واقعاً راضي نبوده است كه با امام بجنگد، زيرا در هنگام جنگ به بهانه هاي مختلف از جنگ كناره گيري مي كرد.

امام نقش بنيادي - به عنوان عامل خارجي- در تحول روحي حرّ داشت. يكي از ويژگي هاي امام اين است كه با رفتار و سخنراني خود شديداً مردم را تحت تأثير قرار مي داد. در هنگام برخورد حر با امام در مسير كوفه امام با اقامة نماز جماعت و ايراد سخنراني و نصيحت نمودن دشمنان، تحوّل عميقي در حرّ به وجود آورد. از سوي ديگر امام با گفتگويي كه با حر انجام داد، شديداً او را تحت تأثير قرار داد. نماز امام، گفتگو و سخنراني هاي امام موجب شد كه حر منقلب شده، توبه كند. بر اين اساس مي توان گفت: قابليت هاي دروني و نحوة رفتار امام حسين(ع) مهم ترين عوامل تأثير گذار در تحوّل روحي حرّ بود.

تحوّل روحي وي به آنجا رسيد كه در پيشگاه امام از حرمت و قداست خاصي برخوردار شده، امروزه به عنوان يكي از باوفاترين ياران امام (ع) ياد شده و مزار او زيارتگاه عاشقان امام حسين(ع) است.

در اين جا لازم است نمونه اي بيان شود كه حاكي از جايگاه رفيع و تحوّل او دارد. نقل شده است كه شاه اسماعيل صفوي قبر حرّ را گشود و پيكرش را سالم يافت. چون خواست پارچه اي را كه بر سرش بسته بود باز كند، خون جاري شد، دوباره آن را بستند، آن گاه بر قبرش قبّه اي ساختند.1[3]

اين همان دستمالي بود كه امام بعد از شهادت حرّ بر سر او بسته بود.[4]

[1]جواد محدثي، فرهنگ عاشورا، ص 144. البته ممكن است نداي وجدان و فطرتباشد.

[2]بحارالانوار، ج 45، ص 14.

[3]سفينه البحار، ج 1، ص 242.

[4]فرهنگ عاشورا، ص 145.