بازگشت

گروه: اطلاعات عمومي
 
 
مرکز پاسخگو:پاسخگوئي به سؤالات ديني آستان قدس رضوي
موضوع اصلي:فلسفه عزاداري
موضوع فرعي:علت عدم جلوگيري علما از مراسم قمه زني
سؤال:اينجانب در روز عاشورا در كربلا بودم درآنجا صحنه هايي از قمه زني هاي اعراب وتركها ديدم كه بوسيله گزارشگران خارجي ثبت وبعنوان حربه توسط اروپاييان و وهابيون بعنوان عمل موهن مورد استفاده قرار مي گيرد چرا علما اجماعاً اين عمل را حرام نمي كنند؟
جواب:

دوست عزيز : قمه زدن بخشي از مراسم عزاداري است كه از قديم در بعضي از مناطق برگزار مي شده است كه هدف از آن ابراز نوعي عشق وعلاقه واز جان گذشتگي نسبت به امام حسين عليه السلام بوده است . قمه زني نيز مانند ساير مسائل در فقه اسلامي قانون ومقرراتي دارد كه لازم است عزاداران از آن دستورات پيروي كنند . مثلاً يكي از احكام عزاداري اين است كه كيفيت عزاداري بايد چنان باشد كه بهانه اي به دست دشمنان اسلام ندهد وموجب سوء استفاده مي كنند اكثر مراجع اين عمل را حرام دانسته يا از آن نهي فرموده يا جواز آن را مقيد به شرايطي نموده اند كه منجر به عدم جواز مي شود از جمله:
علامه اميني « قمه زني واعمالي ديگر از اين قبيل در مراسم عزاداري حسيني به حكم شرع وعقل حرام است و زخمي ساختن سر كه نه سود دنيوي دارد ونه اجر اخروي ، ايذاء نفس است كه خود در شرع حرام است ودر مقابل اين عمل ،شيعه اهل بيت را درانظار ديگران مورد تمسخر قرار داده وآنها را وحشي قلمداد مي كنند . شكي نيست كه اين اعمال ناشي از وساوس شياطين بوده وموجب رضايت خدا وپيامبر (ص) واهل بيت اطهار عليهم السلام نيست. »
مرحوم آيت الله حكيم جواز قمه زني را مقيد به چهار شرط نموده است:
1-خوف وضرر وجود نداشته باشد.
2-عزاداري بر آن صدق كند.
3-باعث مسخره قرار گرفتن نشود.
4-عداوت ودشمني ديگران را ايجاد نكند.(2)
حضرت امام خميني رحمه الله عليه نيز مي فرمايد :
« قمه زني اگر موجب ضرر نباشد مانع ندارد، ولي دراين زمان انجام نشود.» (3)
مقام معظم رهبري : « قمه زني اگر موجب وهن مذهب در زمان حاضر ويا مستلزم خوف خطر جان يا ضرر باشد ،جايز نيست. » (4)
آيت الله جوادي آملي : « چيزي كه مايه وهن اسلام ومايه هتك حرمت عزاداري است ، جايز نيست، انتظار مي رود از قمه زني ومانند آن پرهيز شود.» (5)
پس آنچه كه در مراسم عزاداري بعنوان قمه زني انجام مي شود به جهت ناآگاهي بعضي نسبت به فتاواي مراجع است كه مسئولين امور در كشور خودمان اقداماتي درجهت اطلاع رساني به مردم انجام داده اند.

منابع ومآخذ
1-اعيان الشيعه ، ج10 ، ص363.
2-مبلغان ، ش39 ، ص128.
3-استفتاءآت ، ج3 ، ص531 ، س38.
4-بيانات رهبري واستفتاءآت آيات عظام پيرامون عزاداري عاشورا ،ص35.
5-همان ، ص42.