279. الملهوف: ياران عمر بن سعد، بر مَرکب هايشان سوار شدند. امام حسين عليه السلام بُرَير بن حُصَين (/ خُضَير) را روانه کرد تا آنان را اندرز دهد؛ امّا گوش ندادند. به آنها تذکّر داد؛ امّا سودي نکرد. امام حسين عليه السلام بر شترش (/ اسبش) سوار شد و از آنان خواست که ساکت شوند. ساکت شدند.

پس از حمد و ثناي الهي و ياد خدا، آن گونه که شايسته خدا بود، و درود بر محمّدصلي الله عليه وآله و فرشتگان و پيامبران و فرستادگان، با گفتاري رسا، چنين فرمود: «مرگ و اندوهتان باد، اي جماعت! حيران و سرگردان، ما را به فريادرسي خوانديد و ما به تاخت، به فريادتان رسيديم؛ [امّا] شما شمشيري را که ما به دستتان داده بوديم، به رويِ خود ما برکشيديد و آتشي را که بر دشمن مشترک

ما و شما افروخته بوديم، بر ضدّ خود ما افروختيد و هم دست دشمنانتان، عليه دوستانتان شديد، بي آن که عدالت را ميان شما بگسترنَد و اميدي به آنها داشته باشيد.

هان، واي بر شما! ما را وا نهاديد، در حالي که شمشيرها هنوز در نيام و ابتدايِ کار است، و رأي [به جنگ] هنوز پابرجا نگشته؛ امّا شما چون مَلَخان به سوي آن شتافته و چون پرواز پشه ها به سوي آتش و نور، همديگر را به آن فرا خوانديد. نابودي، از آنِتان باد، اي بردگان امّت و بدترين دسته هاي آن، کنار افکنان قرآن و تحريفگران سخنان و دار و دسته گنهکاران و پذيرندگان وسوسه شيطان و خاموش کنندگان سنّت ها [ي جاويدان] ! آيا اينان را ياري مي دهيد و ما را وا مي نهيد؟! آري. به خدا سوگند، خيانت ميان شما ريشه دار و کهن است. ريشه هايتان به آن در آميخته و شاخه هايتان بر آن، پيچيده است و شما، پليدترين استخوانِ گلوگير براي بيننده و لقمه [ي آماده] غاصب گشته ايد.

280. الأمالي، صدوق - به نقل از عبد اللَّه بن منصور، از امام صادق عليه السلام -: پدرم از پدرش برايم نقل کرد:... سپس، امام حسين عليه السلام برجَست و بر شمشيرش تکيه داد و با صدايي بلند، بانگ زد و فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مرا مي شناسيد؟».

گفتند: آري. تو فرزند پيامبر خدا و نوه اويي.

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که جدّم پيامبر خداست؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که مادرم فاطمه، دختر پيامبرصلي الله عليه وآله است؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که پدرم علي بن ابي طالب است؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که جدّه ام خديجه دختر خويلد، نخستين زن مسلمان اين امّت است؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که سيّد الشهدا حمزه، عموي پدرم است؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که جعفر، پرواز کننده در بهشت، عموي من است؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که اين شمشيرِ پيامبر خداست که بر گردنم آويخته ام؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که اين عمامه پيامبر خداست که به سر کرده ام؟».

گفتند: به خدا، آري!

فرمود: «شما را به خدا سوگند مي دهم، آيا مي دانيد که علي، پيش تر از همه اسلام آورد و علمش از همه بيشتر و بردباري اش از همه فزون تر است، و اوست وليّ هر مرد و زن مسلماني؟».

گفتند: به خدا، آري.

فرمود: «پس به چه علّت، خونم را حلال مي شِمُريد، در حالي که پدرم فردا [ي قيامت] کساني را که چون شترِ تشنه هجوم آورده اند، از کنار حوض [کوثر] مي راند و روز قيامت، پرچم حمد در دست جدّم است؟».

گفتند: همه اينها را مي دانيم؛ ولي تو را رها نمي کنيم تا تشنه کام، مرگ را بچشي.

امام حسين عليه السلام که آن روز 57 ساله بود، محاسنش را گرفت و فرمود: «خشم خدا، آن هنگام بر يهود سخت شد که گفتند: عُزَير، پسر خداست. خشم خدا، آن هنگام بر مسيحيان سخت شد که گفتند: مسيح، پسر خداست. خشم خدا، آن هنگام بر مَجوسيان سخت شد که آتش را به جاي خدا پرستيدند. خشم خدا، بر قومي سخت شد که پيامبرشان را کُشتند. خشم خدا بر اين گروهي که اراده قتل پسر پيامبرتان را دارند، سخت شده است».

281. تاريخ الطبري - به نقل از ضحّاک مشرقي -: امام حسين عليه السلام اسبي به نام «لاحِق» به همراه داشت که پسرش علي بن الحسين را بر آن سوار مي کرد. چون دشمنان به او نزديک شدند، به سمت مَرکبش بازگشت و بر آن سوار شد و سپس با بالاترين صدا که بيشتر مردم بشنوند، فرياد زد: «اي مردم! گفته ام را بشنويد و عجله نکنيد، تا شما را به آنچه بر من لازم است، اندرز بدهم و عذرم را از آمدنم به سوي شما بگويم. اگر عذرم را بپذيريد و گفته ام را تصديق کنيد و با من انصاف دهيد، خوش بخت مي شويد و راهي بر من نداريد، و اگر عذرم را نپذيريد و انصاف ندهيد، «ساز و برگ خويش و شريکانتان (بتان) را گِرد آوريد و هيچ چيز از کاري که مي کنيد، بر شما پوشيده نباشد و به دشمني من، گام پيش نهيد و مهلتم ندهيد». «وليّ من، خداست که اين کتاب را نازل کرده است، و او سرپرستِ صالحان است»...».

به خدا سوگند، پيش از وي و پس از وي، به سخنوري بليغ تر از او گوش نسپرده ام.

سپس فرمود: «امّا بعد، نسبت مرا دريابيد و بنگريد که من کيستم. آن گاه، به خود باز گرديد و خويش را سرزنش کنيد و ببينيد که: آيا کشتن و هتک حرمت من، برايتان حلال است؟

آيا من، پسر دختر پيامبرتان و پسر وصي و پسرعمويش نيستم که نخستين گرونده به خداست و تصديق کننده پيامبرش در آنچه از نزد پروردگارش آورد؟ آيا حمزه، سالار شهيدان، عموي پدرم نبود؟

آيا جعفرِ شهيد، پرواز کننده با دو بال، عموي من نبود؟

آيا اين روايت پُر تکرار به شما نرسيده که پيامبر خدا، درباره من و برادرم فرمود: اين دو، سَرور جوانان بهشت اند؟

اگر گفته مرا که حقّ است، تصديق کنيد، به خدا سوگند، از آن زمان که دانسته ام خداوند، دروغگو را دشمن مي دارد و به دروغ ساز زيان مي زند، آهنگ دروغ نکرده ام و اگر تکذيبم کنيد، ميان شما کساني هستند که اگر از آنها بپرسيد، آگاهتان مي کنند. از جابر بن عبد اللَّه انصاري يا ابوسعيد خُدري يا سهل بن سعد ساعدي يا زيد بن ارقم يا اَ نَس بن مالک بپرسيد. به شما خبر خواهند داد که اين گفته را از پيامبر خدا، درباره من و برادرم شنيده اند. آيا اين، مانع شما از ريختن خون من نمي شود؟».

شمر بن ذي الجوشن به امام عليه السلام گفت که [تنها] به زبان، و نه دل، خدا را مي پرستد و نمي داند که چه مي گويد!

حبيب بن مظاهر به شمر گفت: به خدا سوگند، چنين مي بينم که تو، خدا را با هفتاد زبان (با ترديد و بدون ايمان قلبي) مي پرستي و من، گواهي مي دهم که تو راست مي گويي و نمي داني [خداوند] چه مي گويد. خدا بر دلت مُهر زده است.

سپس امام حسين عليه السلام به آنان فرمود: «اگر در اين گفته ترديد داريد، آيا در اين هم شک داريد که من، پسرِ دختر پيامبرتان هستم؟ به خدا سوگند، ميان مغرب و مشرق، کسي غير از من، در ميان شما و غير از شما، پسرِ دختر پيامبرتان نيست و تنها من، پسرِ دختر پيامبرتان هستم. به من بگوييد، اين که مرا [به مبارزه] مي طلبيد، آيا کسي از شما را کُشته ام يا مالي را از شما برده ام يا جراحتي به شما زده ام که مرا به قصاص مي خواهيد؟!».

جماعت شنيدند و هيچ نگفتند. امام عليه السلام ندا برآورد: «اي شَبَث بن رِبعي، اي حجّار بن اَبجَر، اي قيس بن اشعث، اي يزيد بن حارث! آيا به من ننوشتيد که: ميوه ها رسيده و همه جا سبز شده و جويبارها پُر و لبريز شده اند. بيا که بر لشکري مجهّز و آراسته در مي آيي؟!».

آنان گفتند: نه. ما چنين نکرده ايم.

امام عليه السلام فرمود: سبحان اللَّه! به خدا سوگند که چنين کرده ايد».

سپس فرمود: «اي مردم! اگر مرا خوش نداريد، مرا وا گذاريد تا از شما روي بگردانم و به سرزمين امني بروم».

قيس بن اشعث به امام عليه السلام گفت: آيا حکم پسرعموهايت را نمي پذيري که آنان، جز آنچه دوست داري، رأيي ندارند و چيز ناخوشي از آنان به تو نمي رسد؟

امام حسين عليه السلام فرمود: «تو برادرِ برادرت هستي. [1] آيا مي خواهي که بني هاشم، بيشتر از خون مسلم بن عقيل را از تو بخواهند؟

نه. به خدا سوگند، به دست خود و ذليلانه، خود را به آنان نخواهم سپرد و همچون بندگان بي اختيار، قرار نمي گيرم. بندگان خدا! به پروردگار خود و شما پناه بردم از آن که مرا برانيد. به پروردگارِ خود و شما، از هر متکبّري که به روز حساب ايمان ندارد، پناه مي برم».

سپس مَرکبش را نشاند و به عُقبه بن سِمعان فرمان داد تا آن را ببندد و دشمن هم، آهنگِ جنگ با او کردند.

282. مقتل الحسين عليه السلام، خوارزمي: امام حسين عليه السلام پيش آمد تا در برابر قوم ايستاد... و فرمود: «... مي بينم بر کاري گِرد آمده ايد که خدا در آن بر شما خشم گرفته و روي کرامت خويش از شما گردانده و کيفرش را بر شما روا داشته و رحمتش را از شما دور کرده است. پروردگار ما، بهترين پروردگار است و شما، بدترينِ بندگان! اطاعت را پذيرفتيد، به محمّدصلي الله عليه وآله ايمان آورديد و سپس، به سوي نسلش لشکر کشيديد و تصميم به قتلشان داريد. شيطان بر شما مسلّط شده و ذکر خداي سترگ را از يادتان برده است. بر شما و آنچه مي خواهيد، هلاک باد که «ما از آنِ خداييم و به سوي او باز مي گرديم»! اينها گروهي اند که پس از ايمان آوردن، کافر شدند. از رحمت

خدا دور باشند گروه ستمگران!