بازگشت

برهان و استدلال و ترك قياس


قال الامام الحسين عليه السلام: يا نافِعُ إنَّ مَنْ وَضَعَ دِينَهُ عَلَي القِياسِ لَمْ يَزَلِ الدَّهْرَ فِي الاِرْتِماسِ، مائِلاً عَنِ المِنْهاجِ، ظاعِناً فِي الاِعْوِجاجِ، ضالّاً عَنِ السَّبِيلِ، قائِلاً غَيْرَ الجَمِيلِ. يَا ابَن الأَزْرَقِ أصِفُ إلهي بِما وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ.

وَ اُعَرِّفُهُ بِما عَرَّفَ بِه نَفْسَهُ، لايُدْرَکُ بِالحَواسِّ، وَلايُقاسُ بِالنَّاسِ، فَهُوَ قَريبٌ غَيْرُ مُلْتَصِقٍ، وَ بَعِيدٌ غَيْرُ مُتَقَصٍّ، يُوَحَّدُ وَلايُبَعَّضُ، مَعْرُوفٌ بِالآياتِ، مَوْصُوفٌ بِالعَلاماتِ، لا إلهَ إلاّ هُوَ الکَبيرُ الْمُتعالُ.


***

امام حسين عليه السلام فرمود: (اي نافع! آنکس که دينش را بر پايه قياس بنا نهد، همواره بر منجلاب خطا فرو مي رود، و از جادّه مستقيم حق منحرف مي گردد، اين چنين فردي راه را گم مي کند و در کجي و نادرستي گام مي نهد، و سخني ناپسند مي گويد.

خداشناسي

اي پسر أزرق! خدا را آنچنان توصيف مي کنم که خود کرده است، با حواس درک نمي شود و به مخلوقات قياس نمي گردد، او به موجودات نزديک است ولي نه پيوسته و متّصل و از آنان دور است ولي نه با فاصله، يکتا و بي همتا است، و ترکيب پذير نيست، او با نشانه هاي آفرينش شناخته مي شود، و قوانين هستي، توصيف کننده اوست، نيست معبودي جز او که بزرگ و بلند مرتبه است). [1] .


***

[1] توحيد شيخ صدوق ص79 حديث 35، بحارالانوار ج4 ص297 حديث 24 و ج2 ص302.