«ابن زياد» براي ترک بصره و حرکت به سوي کوفه، آماده شد و پيش از حرکت، مردم را جمع کرد و در ميان آنان سخنراني شديد اللحني ايراد نمود که در آن آمده بود: «امير المؤمنين يزيد، مرا حاکم کوفه کرده و من فردا به سوي آن حرکت خواهم کرد به خدا سوگند! من از سختي آرام نمي گيرم و بدي مرا از پاي در نمي آورد، من هرکس را که دشمنم گردد، سرکوب مي کنم و چون زهر براي هرکسي هستم که با من بجنگد کسي که به سوي «قارة» تيراندازي کرده با او به انصاف بر خورد نموده است [1] .

اي مردم بصره! عثمان بن زياد بن ابي سفيان را جانشين خود بر شما قراردادم، مبادا دست به خلاف و ياوه گويي زنيد؛ به خدايي که جز او پروردگار نيست، اگر به من در مورد کسي از شما خلافي گزارش شود، او و افراد و دوستانش را خواهم کشت، من نزديکتر را به گناه دورتر مي گيرم تا از من بشنويد، مبادا در ميان شما مخالف و يا معترضي باشد... من، ابن زياد هستم، به آنکه برريگزار قدم نهد، شبيه تر هستم و مشابهت دايي تا عموزاده از من چيزي کم نمي کند» [2] .

چه آسان است خونريزي نزد آن بربريان و حشي و واليان بني اميه! آن



[ صفحه 451]



طاغوت، از سرشت شرورانه اش سخن گفته که در جنايت غوطه ور گشته بود، زيرا وي بي گناه را به جاي گناهکار و روي آورنده را به گناه روي برگردانده مي گرفت و نزديکتر را به گناه دورتر. و از روي گمان و تهمت مي گشت همان گونه که پدرش زياد، عمل مي کرد چنانچه آدمکشي را در سرتاسر عراق، گسترش داده بود.