آنچه در راه طلب خسته نگردد هرگز

پاي پر آبله و باديه پيماي من است



غير از عشق و محبت، که پاي زائر را پياده به مرقد حسين «ع » مي کشاند و رنج سفر و خوف و خطر را به جان مي خرد، پياده روي براي زيارت سيد الشهدا، ثواب بسيار دارد و مورد تاکيد پيشوايان دين است.اما صادق «ع » فرموده است: «من خرج من منزله يريد زيارة قبر الحسين بن علي «ع » ان کان ماشيا کتبت له بکل خطوة حسنة و محا عنه سيئة...» [1] هر کس به قصد زيارت امام حسين «ع »، پياده از خانه اش خارج شود، خداوند در مقابل هرگام، براي او حسنه اي مي نويسد و گناهي از او مي زدايد.

يکي از زائران هميشگي حسين «ع » که هر ماه آن حضرت را زيارت مي کرده، بخاطر پيري و ناتواني، يک بار نتوانست برود.نوبت بعد که پياده پس از چند روز راهپيمايي به حرم مي رسد و سلام مي دهد و نماز زيارت مي خواند، در خواب، آن حضرت را مي بيند که به وي مي گويد: چرا به من جفا کردي، تو که نيکوکار بودي... [2] اين شدت عنايت ائمه را به زائر پياده مي رساند. معاوية بن وهب (از اصحاب امام صادق عليه السلام) مي گويد: خدمت آن حضرت رسيدم.در مصلاي خود در خانه اش نشسته بود و پس از نماز با خداوند راز و نياز مي کرد.از جمله (در دعا نسبت به زائران قبر حسين «ع ») مي گفت: «خداي زائران قبر حسين را بيامرز، اينان که در اين راه، پول خرج مي کنند، بدنهاي خود را در اين راه در معرض قرار مي دهند... خدايا رحمت کن بر چهره هايي که آفتاب، رنگ آنها را تغيير داده، صورتهايي که متوجه قبر ابا عبدالله است، چشمهايي که در محبت ما اشک مي ريزد... خدايا اين جانها و بدنها را به تو مي سپارم، تا کنار حوض کوثر به هم برسيم...» [3] .

اين سنت زيارت پياده، از زمان ائمه بوده و تاکنون نيز ادامه دارد و اجر بيشماري براي آن نقل شده است. فاضل دربندي مي نويسد: اين پياده بودن، يا به جهت فقير بودن زائر است که نشان مي دهد اين زيارت، برخاسته از شوق و محبت است، يا به جهت آنست که زائر، خود را در برابر سلطان اقليم جوانمردي و خورشيد سپهر عصمت و شهادت کوچک مي شمارد و در راه او، رنج سفر پياده را بر خود هموار مي کند و هر دو ارزشمند است. [4] .

در عراق، از سالها پيش چنين رسم است که هيئتها، دسته ها و کاروانهايي کوچک يا بزرگ، در ايام خاصي از بصره، بغداد و عمدتا از نجف، براي زيارت کربلا پياده حرکت مي کنند.بويژه در ايام زيارتي خاص مثل نيمه شعبان، اول رجب، ايام عاشورا و اربعين بيشتر و پر شکوهتر است و اغلب، راه کنار ساحل فرات را انتخاب مي کنند که از نجف تا کربلا 18 فرسنگ است و چند روز طول مي کشد.در اين کاروانهاي زيارتي پياده، علماي بزرگ هم شرکت مي کردند، همچون ميرزاي ناييني، آية ا... کمپاني، سيد محسن امين، وبسياري از علماي معاصر.در اين مسير، ديدار با عشاير و فعاليتهاي تبليغي هم انجام مي گرفت و شعارهايي هم مطرح مي شد و روضه خواني برگزار مي گشت.

در ايام حکومتها بعثيها، اين پياده رويهاي پر شکوه، آن هم از طريق جاده غير رسمي کنار فرات، رنگ مبارزه و مخالفت با رژيم عراق هم به خود مي گرفت و يک بار هم در ايام اربعين حسيني در سال 1397 ق.به درگيريهاي سخت ميان نيروهاي بعثي با انقلابيون شيعه و کاروانهاي زيارتي در طول راه و در حرم ابا عبدالله الحسين «ع » انجاميد و کشته ها و مجروحان بسياري داد، [5] و به «اربعين خونين » معروف شد.



در کوي عشق، درد و بلا کم نمي شود

از باغ خلد، برگ و نوا کم نمي شود



تيغ شهادتست دل گرم را علاج

اين تشنگي به آب بقاء کم نمي شود



قاصد، تسلي دل عاشق نمي دهد

شوق حرم به قبله نما، کم نمي شود [6] .