محلي که امام حسين «ع » پس از رسيدن به سرزمين کربلا در آن سرزمين فرود آمد و خيمه زد. منطقه از آب فاصله داشت و با يک سلسله تپه ها که از شمال شرقي تا جنوب و غرب کشيده مي شد محاصره شده بود.مجموعه اين منطقه، يک نيم دايره تشکيل مي داد و اهل بيت در همين محل استقرار يافته بودند.از ميدان درگيري و نيروهاي دشمن فاصله داشت.در جايي بود که تيرهاي اردوي دشمن به آنجا نرسد.ولي سپاه انبوه کوفه، محل را محاصره کردند. [1] خيمه حضرت زينب را پشت خيمه امام حسين نصب کردند و خيام جوانان بني هاشم اطراف خيام زنان و اطفال بود. [2] .

خيمه هاي افراشته، برخي محل اسکان نفرات بود و برخي خيمه آب و آذوقه و امکانات.خيمه هاي اصحاب، جدا از خيمه اهل بيت و بني هاشم بود.آرايش خيمه ها حالت نعل اسبي داشت، بگونه اي که جمع و جور بود، نه متشتت و پراکنده، تا قابل حفاظت بيشتري باشد.در پشت اين خيمه ها خندق حفر شده بود تا از آن سمت، مورد تهاجم قرار نگيرند.برخي از خيمه ها هم مخصوص سلاح يا نظافت بود.صبح عاشورا ياران امام به خيمه نظافت مي رفتند و خود را تميز مي کردند.در مقابل همين خيمه بود که برير بن خضير با عبد الرحمن بن عبد ربه از خوشحالي و شوق شهادت شوخي مي کردند. [3] کيفيت خيمه هاي حسيني در روز عاشورا از اين قرار بوده است:

1-خيمه فرماندهي

2-خيمه امدادگران (اورژانس)

3-خيمه سقاخانه و آبرساني

4-خيمه شهدا

5-خيمه انبار

6-خيمه نظافت و پاکيزگي

7-خيمه سنگري (فقط بعنوان سنگر استفاده مي شده است)

8-خيمه حضرت سجاد «ع »

9-خيمه هاي ياران

10-خيمه هاي بني هاشم

11-خيمه هاي خانوادگي (زنها، بچه ها)

12-خيمه حضرت زينب «ع ». [4] پس از شهادت امام حسين «ع » دشمن به خيام حمله آورد و آنها را غارت کرد و به آتش کشيد.پيکر شهداي عاشورا، از ميدان رزم به مقابل خيمه گاه آورده مي شد.

«... آنچه اکنون در کربلا، در جنوب غربي حرم حسيني به نام خيمه گاه (مخيم) موجود است و زائران آنجا را زيارت کرده و به آن تبرک مي جويند، در زمانهاي قديم نبوده است و بعدها در محل خيمه گاه امام حسين «ع » بنايي ساخته شد تا نشاني از آن مکان باشد.بناي فعلي ساختمان و قبه خيمه گاه، ساخته «مدحت پاشا» براي پذيرايي ناصر الدين شاه و درباريان او بوده و به قولي هم «عبد المؤمن دده » آن را ساخته است.» [5] .

خيمه گاه امروز، محوطه اي است که اطراف آن حجره مانند است و در وسط محوطه بنايي نمادين است که از جلو، حالت تنظيم خيمه ها را ميرساند و داخل آن جايگاه خيمه ي امام حسين و محراب آن حضرت و خيمه ي امام سجاد است و چاهي به نام «بئر العباس» در همين مکان است و به زير ساختمان منتهي مي شود و زير زمين آن آب دارد. در گوشه اي از صحن اين خيمه گاه، خيمه گاه حضرت قاسم قرار دارد.