آداب زيارت
تشرف به ديدار امام معصوم «ع » چه در حال حيات و چه پس از شهادت و هنگام زيارت قبور ائمه «ع » آدابي دارد که آن را از ديدارهاي معمولي جدا مي کند.رعايت طهارت، ادب، متانت، توجه، حضور قلب از جمله اين آداب است. [1] زيارت قبر سيد الشهدا «ع » آداب ويژه تري دارد، از قبيل: نماز خواندن، حاجت خواستن، بي آلايش وغمگين و غبار آلود، راه زيارت را پيمودن، پياده رفتن، غسل زيارت کردن، تکبير گفتن، وداع کردن. [2] شهيد ثاني در کتاب «دروس »، چهارده آداب براي زيارت مي شمارد که خلاصه آنها چنين است:
اول: غسل، پيش از ورود به حرم، با طهارت بودن و با لباس تميز و خشوع وارد شدن دوم: بر آستانه حرم ايستادن، دعا خواندن و اذن ورود طلبيدن سوم: کنار ضريح مطهر ايستادن و خود را به قبر نزديک ساختن چهارم: رو به حرم و پشت به قبله ايستادن در حال زيارت، سپس صورت بر قبر نهادن سپس به بالاي سر رفتن پنجم: زيارتهاي وارده را خواندن و سلام گفتن ششم: پس از زيارت، دو رکعت نماز خواندن هفتم: پس از نماز، دعا کردن و اجت خواستن هشتم: کنار ضريح مقداري قرآن خواندن و ثواب آن را هديه به امام کردن نهم: در همه حال، حضور قلب داشتن و استغفار کردن از گناه دهم: به نگهبانان و خادمان حرم احسان و احترام کردن يازدهم: پس از باز گشت به خانه، دوباره به حرم و زيارت رفتن و در آخرين زيارت، دعاي وداع خواندن دوازدهم: پس از زيارت، بهتر از قبل از زيارت بودن سيزدهم: بعد از تمام شدن زيارت، زود از حرم بيرون آمدن تا شوق، افزون تر شود، وهنگام خروج، عقب عقب بيرون آمدن چهاردهم: صدقه دادن به نيازمندان آن شهر و آستانه، بويژه به تنگدستان از دودمان رسول خدا احسان کردن. [3] .
رعايت اين آداب، قرب روحي و معنوي مي آورد و سازندگي زيارت را افزون مي سازد و فلسفه تشريع زيارت نيز، همين بهره وري از معنويات مزارات اولياء خداست. [4] .
پاورقي
[1] ر.ک: «بحار الانوار»، ج 97، ص 124.
[2] ر.ک: «بحار الانوار»، ج 98، ص 140 به بعد.
[3] همان، ج 97، ص 134.
[4] در اين زمينه ر.ک: «زيارت»، به قلم مؤلف، نشر سازمان حج و زيارت.