بازگشت

تركيب بند محتشم كاشاني


شمس الشعرا، محتشم کاشاني، شاعر اوايل عهد صفوي که بيشتر به سرودن مدايح و مراثي اهل بيت پيامبر مي پرداخت، وي در سال 996 هجري بدرود حيات گفت. [1] از آثار برجسته و معروف وي، ترکيب بند پر سوز و محتواي اوست که در ايام عزاداري سيد الشهدا «ع »، مساجد، تکايا و مجالس سوگواري را با کتيبه هايي که اين اشعار، بر روي آنها نقش بسته است، سياهپوش مي کنند.شهرت محتشم، بيشتر به خاطر همين ترکيب بند او درباره حادثه عاشوراست که در دوازده بند، سروده شده و بارها به صورتهاي مختلف چاپ شده است.ديگران هم به تبعيت از او، به سرودن ترکيب بندهايي درباره حماسه کربلا پرداخته اند.بند اول از ترکيب بند محتشم چنين است:



باز اين چه شورش است که در خلق عالم است

باز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است



باز اين چه رستخيز عظيم است کز زمين

بي نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است



اين صبح تيره باز دميد از کجا کزو

کار جهان و خلق جهان جمله درهم است



گويا طلوع مي کند از مغرب، آفتاب

کاشوب در تمامي ذرات عالم است



گر خوانمش قيامت دنيا بعيد نيست

اين رستخيز عام که نامش محرم است



در بارگاه قدس که جاي ملال نيست

سرهاي قدسيان همه بر زانوي غم است



جن و ملک بر آدميان نوحه مي کنند

گويا عزاي اشرف اولاد آدم است



خورشيد آسمان و زمين، نور مشرقين

پرورده کنار رسول خدا حسين [2] .




پاورقي

[1] معارف و معاريف، ج 4، ص 1990.

[2] گلواژه، ج 2، ص 131، منتخب التواريخ، ص 333.