بازگشت

تباكي


خود را به گريه زدن، خود را گريان نشان دادن، خود را شبيه گريه کننده ساختن، حالت گريه به خود گرفتن.در راه احياي عاشورا و سوگواري بر عزاي حسين «ع »، هم گريستن، هم گرياندن و هم حالت گريه داشتن ثواب دارد.حتي اگر کسي نگريد يا گريه اش نيايد، گرفتن اين حالت، هم در خود شخص حالت اندوه و تحسر ايجاد مي کند، هم به مجلس عزا، چهره و رنگ غم مي بخشد.تباکي، همسويي با داغداران سوگ عاشوراست و مثل گريستن و گرياندن است.در حديث امام صادق «ع » است: «من انشد في الحسين شعرا فتباکي فله الجنة » [1] هر که درباره حسين، شعري بگويد و تباکي کند، بهشت براي اوست.

در حديثي هم که سيد بن طاووس نقل کرده، چنين است: «من تباکي فله الجنة » [2] و درحديث قدسي آمده است: «يا موسي!ما من عبد من عبيدي في ذلک الزمان بکي او تباکي و تعزي علي ولد المصطفي الا و کانت له الجنة ثابتا فيها» [3] اي موسي هر يک از بندگانم که در زمان شهادت فرزند مصطفي «ص » گريه کند يا حالت گريه به خود گيرد و بر مصيبت سبط پيامبر تعزيت گويد، همواره در بهشت خواهد بود.

البته غير از تباکي در مصيبت ابا عبدالله الحسين «ع »، حالت گريه به خود گرفتن در مناجات و دعا و از خوف خدا نيز مطلوب است و اين از نمونه هاي رواني تاثير ظاهر درباطن است. رسول خدا «ص » در اين زمينه به ابوذر غفاري فرمود: «يا اباذر!من استطاع ان يبکي فليبک، و من لم يستطع فليشعر قلبه الحزن و ليتباک، ان القلب القاسي بعيد من الله » [4] هر که مي تواند گريه کند، پس بگريد و هر که نتواند، پس در دل خويش حزن قراردهد و تباکي کند، همانا قلب قساوت گرفته، از خداوند دور است.امام صادق «ع » درباره گريه بر گناه خويش و از خوف خدا مي فرمايد: «ان لم يجئک البکاء فتباک، فان خرج منک مثل راس الذباب فبخ بخ » [5] اگر گريه ات نمي آيد، خود را به حالت گريه درآور، پس اگر به اندازه سر مگسي اشک بيرون آمد، پس مرحبا به تو.


پاورقي

[1] بحار الانوار، ج 44، ص 282.

[2] همان، ص 288.

[3] مستدرک سفينة البحار، نمازي شاهرودي، ج 7، ص 235.

[4] مکارم الاخلاق، طبرسي، ص 462، بحار الانوار، ج 74، ص 79.

[5] بحار الانوار، ج 90، ص 344.