بازگشت

استرجاع


در اصطلاح، اين کلمه به گفتن «انا لله و انا اليه راجعون » گفته مي شود (ما براي خدا و از سوي اوييم و به سوي او باز مي گرديم) و کسي که با مصيبتي يا خبر مرگي مواجه شود، آن را بر زبان جاري مي کند و با حکايت از اينکه باز گشت همه به سوي خداست، بر داغ خويش يا ديگري تسکيني مي دهد.درباره استرجاع هنگام مصيبت، احاديثي است، از جمله امام باقر «ع » فرمود: «ما من مؤمن يصاب بمصيبة في الدنيا فيسترجع عند مصيبته و يصبر حين تفجاه المصيبة، الا غفر الله له ما مضي من ذنوبه الا الکبائر التي اوجب الله عليها النار.» [1] .

هيچ مؤمن مصيبت زده اي در دنيا نيست که هنگام مصيبت، «انا لله و انا اليه راجعون » گويد و بر مصيبت ناگهاني شکيبا باشد، مگر آنکه خداوند گناهان گذشته اش رامي بخشايد، مگر گناهان کبيره که خداوند بر آنها وعده دوزخ داده است.

امام حسين «ع » بارها در طول راه کربلا و در خود کربلا و عاشورا اين جمله را بر زبان راند.از جمله هنگام شنيدن خبر شهادت مسلم بن عقيل در منزلگاه «زرود»، و نيز شبي که در «قصر بني مقاتل » منزل کرده بودند، علي اکبر اين جمله را مکرر از پدر شنيد.چون علت آن را پرسيد، سيد الشهدا فرمود: در خواب ديدم که صدايي مي گويد: اين قافله به سوي مرگ مي رود... [2] پيش از آن در مدينه نيز هنگام گفتگو با مروان حکم، امام حسين «ع » ضمن بيان فاجعه بار بودن خلافت يزيد، «انا لله و انا اليه راجعون » گفت. [3] .

اين اعتقاد، يعني «از اويي و به سوي اويي » هم زندگي را بر انسان مي سازد و از بند تعلقات مي رهاند، هم مرگ را هموار و پذيرفتني مي کند و او را به منزلگاه ابدي مشتاق مي سازد و تنها نفسهاي مطمئنه در برابر مصيبتها و داغ شهيدان، آرامش دارند مرگ راکوچيدن به خانه هميشگي و جوار خدا مي دانند.


پاورقي

[1] وسائل الشيعه، ج 2، ص 898.

[2] مقتل الحسين، مقرم، ص 227، عوالم (امام حسين)، ص 230.

[3] عوالم، ص 175.