بازگشت

كمال الدين اصفهاني


اسماعيل بن جمال الدين محمد بن عبدالرزاق اصفهاني، ملقب به خلاق المعاني، او و پدرش هر دو در قصيده سرايي مشهورند. سبب شهرت او را به خلاق المعاني آن دانسته اند که در شعر وي معاني دقيقه مضمر است که بعد از چند نوبت مطالعه ظاهر مي شود. از جمله ي ممدوحان او رکن الدين مسعود از آل صاعد اصفهان، جلال الدين منکبرني


خوارزمشاه، حسام الدين اردشير از آل باوند و اتابک سعد بن زنگي هستند. وي دوره ي وحشتناک حمله ي مغول را درک کرد و به چشم خويش قتل عام مردم اصفهان را به دست مغولان به سال 633 ه.ق. ديد و خود نيز دو سال بعد، 635 ه.ق. به دست مغولي به قتل رسيد. کمال الدين در آوردن معاني دقيق و باريک انديشي مهارت دارد و در التزامات صعب و تقييد به آوردن مفاهيم مشکل، چيره دست است. ديوان او به طبع رسيده است.

اين شاعر توانمند ايراني اشعار زيادي را در رثاي شهيدان کربلا و حضرت امام حسين عليه السلام سروده است که به مناسبت برخي از آن اشعار ذکر مي شود:



اين واقعه ي هايل جانسوز ببينيد

وين حادثه ي صعب جگر سوز ببينيد



بر باز ببينيد ستم کردن گنجشک

بر شير، شغالان شده پيروز ببينيد



آن سلطنت و قاعده ي حکم که دي بود

وين عجز و پريشاني امروز ببينيد



از دود دل خلق درين ماتم خونبار

يک شهر پر از آتش دلسوز ببينيد



ور عيسي يک روزه نديدي که سخن گفت

نقالي اين طفل نو آموز ببينيد



چون محرم رسيد و عاشورا

خنده بر لب حرام بايد کرد



وز پي ماتم حسين علي

گريه از ابر وام بايد کرد



لعنت دشمنانش بايد گفت

دوستداري تمام بايد کرد



اگر کسي پسري را از آن تو بکشد

به عمر خويش ره لعنتش رها نکني



اگر کشنده ي فرزند مصطفي ست يزيد

حديث لعنت و نفرين او چرا نکني؟



تو بر شکنده ي فرزند خود مکن لعنت

چو بر کشنده ي فرزند مصطفي نکني