بازگشت

ياد ايام الله و معناي آن


قرآن كريم موارد متعدد از اموري كه توجه به آن براي انسان در مسير تعالي ضروري و سازنده است، ذكر فرموده است. اين امور عبارت است از: خداوند و اسما و صفات او، نعمت هاي الهي، هدف خلقت، آخرت و ابديت، مرگ، برزخ، قيامت و محاسبه اعمال، بهشت و جهنم، واجبات و محرمات، رهبران الهي و وظايفي كه در قبال آنها داريم، شيطان و اعوان و انصار او و خدعه ها و فريب هايش و امثال اين امور. قرآن كريم تصريح كرده است كه انسان ممكن است نسبت به اين امور دچار غفلت و فراموشي شود و نسبت به ضرورت يادآوري و تذكر به عنوان يك اصل كلي و يك سنت لا يتغير الهي، تصريح فرموده است.

گاهي اين يادآوري را خداوند با ايجاد حوادث مختلف در زندگي انسان انجام مي دهد. و گاهي از پيامبران الهي خواسته كه انسان ها را به ياد آن امور مهم و ضروري بيندازند و گاهي از خود انسان ها خواسته است كه به ياد آن امور مهم بوده و مواظب باشند نسبت به آن امور دچار فراموشي و غفلت نشوند و بلكه بالاتر يكديگر را به صورت هاي مختلف به ياد آن امور مهم و ضروري بيندازند. به عنوان مثال يكي از چيزهايي كه خداوند به انبياء دستور داده است كه مردم را به ياد آن بيندازند «ايام الله» است يعني روزهاي خدا.

(و لقد أرسلنا موسي بآياتنا أن أخرج قومك من الظلمات الي النور و ذكرهم بأيام الله ان في ذلك لآيات لكل صبار شكور [1] - به راستي كه ما موسي را با آيات (معجزه هاي) خويش فرستاديم كه (اي موسي) قوم خود را از تاريكي ها


به سوي نور خارج كن و روزهاي خدا را به ياد آنها بياور كه در اين كار براي هر صبور و شكرگزاري نشان ها (و عبرت) است.)

بديهي است كه يادآوري ايام الهي خود از مصاديق و روش هاي خارج كردن مردم از ظلمت به سوي نور است.

مرحوم علامه طباطبائي درباره «ايام الله» چنين مي فرمايند:

«شكي نيست كه مراد از «ايام»، ايام مخصوصي است، و نسبت دادن ايام مخصوص به ياد خدا با اينكه همه ايام و همه موجودات از خدا است، حتما به خاطر حوادثي است كه در آن ايام مخصوص به وجود آمده و امر خداي تعالي را ظاهر ساخته است، كه در ديگر ايام چنين ظهوري رخ نداده است، پس به طور مسلم مقصود از ايام خدا، آن زمان هايي است كه امر خدا و آيات وحدانيت و سلطنت او ظاهر شده، و يا ظاهر مي شود، مانند روز مرگ، كه در آن روز سلطنت آخرتي خدا هويدا مي گردد، و اسباب دنيوي از سببيت و تأثير مي افتد، و نيز مانند روز قيامت كه هيچ كس براي ديگري مالك چيزي نيست و براي كسي كاري نمي تواند بكند، و همه امور، تنها به دست خدا است، و نيز مانند ايامي كه قوم نوح و عاد و ثمود در آن ايام به هلاكت رسيده اند، چون اين گونه ايام؛ ايامي هستند كه قهر و غلبه الهي در آن ظاهر گشته، و عزت خدايي، خودنمايي كرده است.

ممكن هم هست ايام ظهور رحمت و نعمت الهي، جزء اين ايام بوده باشد، البته آن ايامي كه نعمتهاي الهي آن چنان ظهوري يافته كه در ديگر ايام به آن روشني نبوده است، مانند روزي كه حضرت نوح و يارانش از كشتي بيرون آمدند و مشمول سلام و بركات خدا شدند، و روزي كه ابراهيم عليه السلام از آتش نجات يافت، و امثال اينها؛ زيرا اين گونه ايام، مانند ايام مذكور ديگر، در حقيقت نسبتي به غير خدا نداشته، بلكه ايام خدا و منسوب به اويند، همچنانكه ايام امتها و اقوام را به آنها نسبت داده، كه از آن جمله است ايام عرب، مانند «روزي ذي قار» و «روز فجار» و «روز بغاث» و امثال اينها [2] «

سپس حديثي را از رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل مي كنند كه حضرت درباره ايام الله فرمودند: «ايام الله نعمت ها و بلاهاي خدا است.» [3] .

ايام ميلاد و يا شهادت معصومين عليهم السلام قطعا از «ايام الله» است كه يادآوري آنها براي سازندگي و خروج انسان از تاريكي به سوي نور لازم و


سازنده است. عزاداري براي معصومين عليهم السلام نيز از آن جهت كه انسان را به ياد آنها و دستورات و خواسته هايشان از ما و نيز وظايف ما در قبال آنها و مصايبي كه به آنها رسيده، مي اندازد، از مصاديق «ياد ايام الله» است.


پاورقي

[1] سوره ابراهيم، آيه 5.

[2] تفسير الميزان، جلد 12، ص 22 و 23.

[3] همان، جلد 12، ص 24.