اثر تلخ مصيبت عظيم، اثري عاطفي و غم انگيز است كه از شهادت مظلومانه و يا رسيدن بلا به خاندان عصمت و طهارت و اصحاب باوفايشان در انسان ايجاد مي شود.

به طور طبيعي هر انساني با ديدن و يا شنيدن صحنه هاي دلخراش و يا انسان مصيبت زده و يا كشته شدن مظلومانه انسان ديگر، دچار اندوه و تأثير مي شود. حال اگر شخص مصيبت زده نزديك تر از هر كس ديگر به انسان باشد و براي انسان مقدس ترين و محبوب ترين باشد، ميزان تأثير و غم بيشتر مي شود. اين حالت اندوه و تأثير به شكل هاي مختلفي ظهور مي كند.

- گاهي صرفا يك تأثير و اندوه قلبي به انسان دست مي دهد.

- گاهي اين اندوه در چهره انسان نيز نمايان مي شود.

- گاهي زبان نيز تحت تأثير قرار مي گيرد و انسان با زبان، اندوه خود را اظهار مي كند كه اين مراتب مختلفي از قبيل صرف اظهار و اعتراض زباني، بكارگيري كلماتي كه شدت اندوه را مي رساند؛ سردادن گريه، ناله ضجه، نوحه، حركات بدني مثل به سينه و سر زدن و يا شديدتر از آن دارد.

علاوه بر عوامل عاطفي و معرفتي كه در بحث از آثار اجتماعي مصيبت عظيم گفته شد، ميزان رقت قلب افراد و پاكي و صفاي دل آنها و نيز شدت و ضعف اين غم و اندوه، مؤثر است.

اثر تلخ و گزنده مصيبت عظيم در شديدترين حالت خود، منجر به حالت «عزاداري» آن هم در شكل هاي مختلف مي گردد؛ كه خود سرآغاز ظهور آثار فردي و اجتماعي مصيبت عظيم است.


يك چهره مصيبت عظيم، مطلوب و سازنده و چهره ديگرش، گزنده و غم انگيز است. چهره شيرين، مطلوب و سازنده مصيبت عظيم به دليل آثار مثبت فردي و اجتماعي آن است كه در ذيل به طور مختصر به بيان آن مي پردازيم.