1 - هر عمل بايد با لوازم و شرايط خاص خودش انجام شود. بديهي است تنها خداوند عزاداري - به عنوان سازنده و خالق - و معصومين عليهم السلام - به عنوان متخصص و نماينده حقيقي خداوند - مي توانند به طور كامل شرايط خاص يك عمل سازنده و خوب را بيان كنند.

لوازم و شرايط خاص يعني مجموعه مقررات و آدابي كه سازندگي و تأثيرگذاري آن عمل را تضمين مي كنند.


2 - لوازم و شرايط بايد به گونه اي باشد كه امكان نفوذ آفت را قبل و حين عمل از بين ببرد. از نظر اسلام تنها انجام خوب يك عمل كافي نيست. چه بسا يك عمل خوب و سازنده با همه لوازم و شرايطش انجام گيرد و اثر خوب و سازنده اي را هم ايجاد كند، آنچه كه مهم است اين است كه اين اثر خوب و سازنده پايدار و ثابت باشد. ممكن است ما يك اثر خوب و سازنده را از يك عمل به دست بياوريم، ولي آفت يا آفت هايي پس از مدتي آن اثر خوب و سازنده را از بين ببرند و آن را به يك ضد ارزش و يك چيز مخرب تبديل كنند. پس صرف داشتن يا تحصيل يك كمال، انجام يك عمل خوب، داشتن يك نعمت يا قدرت روحي و... كافي نيست. مهم اين است كه بتوانيم آنها را نگه داريم و نگذاريم در اثر آفت زدگي به ضد خودشان تبديل شوند.

از آنچه كه گفت شد نتيجه مي گيريم كه هر چيز سازنده و خوبي داراي سه نوع آفت است: آفت قبل، آفت همراه و آفت بعد از آن.

بحث آفت شناسي، بحث مستقل و پردامنه اي است كه اين نوشته مختصر گنجايش آن را ندارد، اما آنچه كه ضروري است اين است كه بدانيم عزاداري هم مانند ساير واجبات و مستحبات داراي آفت هايي است كه اگر در آن نفوذ كنند، نه تنها به آثار مثبت و سازنده آن نمي رسيم، بلكه به نتايجي خلاف آنچه كه در عزاداري دنبال مي كرديم، دست خواهيم يافت و دچار آثار مخرب و خطرناك خواهيم شد و يا حداقل به همه آنچه كه معصومين عليهم السلام در امر به عزاداري براي فرد و جامعه در نظر داشتند، نخواهيم رسيد و عزاداري ما از كيفيت و سازندگي لازم برخوردار نخواهد شد.

در اينجا قصد نداريم به يك بررسي جامع درباره آفات عزاداري و يا


ساير عبادات بپزداريم. اما به يك آفت اساسي كه مبدأ و ريشه بسياري از آفات است، اشاره مختصري خواهيم كرد.