فقط يك حكم از احكام نظام اسلامي را پيغمبر گفته بود ولي عمل نكرده بود. اين يك ركني از اركان نظام اسلامي است... آن اين بود كه هرگاه اين قطار منظم جامعه اسلامي و نظام اسلامي از خط خارج بشود و روند كلي اين نظام تغيير پيدا كند تكليف چيست؟ اگر بنيانگذار اسلام بيايد و همه احكام اسلامي را بيان كند اين يكي را بيان نكند كار ناقصي كرده ديگر، پيغمبر اين را بيان كرده. براي مسلمانها گفته بود كه اگر يك وقتي نظام اسلامي از خط اسلام خارج بشود و اين جهت حركتي كه جامعه اسلامي دارد اين جهت تغيير پيدا كند بوسيله، قدرتمندان، بوسيله زورگويان، بوسيله منافقان، بوسيله خود را در سطح مسلمانها جازدگان، اگر چنانچه يك چنين انحرافي به وجود بيايد در مقابل اين انحراف چه عملي بايد انجام داد؟ اين را پيغمبر گفته بود، اما خود پيغمبر عمل به اين نكرده بود. چرا؟ چون تا پيغمبر سركار بود كه انحرافي پيش نمي آمد تا خود پيغمبر عمل كند به آن حكمي كه در مقابل انحراف چه بايد كرد. اين بايد در زمان جانشينان پيغمبر مي بود؛ اين جانشين كي باشد اين فرقي نمي كرد، بسته به اين بود كه آن شرائط خاص در زمان كداميك از ائمه بعد از پيغمبر پيش بيايد. اگر آن شرائط در زمان اميرالمؤمنين پيش مي آمد اميرالمؤمنين آنجور عمل مي كرد، اگر در زمان امام علي النقي يا مثلا فرض كنيد كه امام حسن عسگري عليهماالسلام آن شرائط پيش مي آمد آن امام آنجور عمل مي كرد. اما اين شرائط در علم الهي معلوم بود و رسول اكرم هم پيش بيني كرده بود و واقعيت خارجي هم اين بود كه در زمان حسين بن علي پيش آمد، آن هم نه در اول امامت حسين بن علي، در دهمين سال امامت حسين بن علي عليه السلام، و لذا امام حسين عليه السلام بايستي به آن تكليف الهي عمل مي كرد. براي اين كه نظام اسلامي را - كه داشت از خط خارج مي شد يا خارج شده بود - با آن عمل، با اداي آن واجب، با انجام آن تكليف به وضع اول خودش برگرداند. اين تكليف حسين بن علي بود و ماهيت واقعه عاشورا و قيام عاشورا اين است. [1] .