هر متاع يا پديده اي در دنيا، ترازوي خاص خود را دارد. به عنوان مثال، درجه حرارت يا برودت هوا با دستگاه مخصوصي اندازه گيري مي شود؛ فشار آب رودخانه را با وسليه مخصوصي مي سنجند؛ در مسايل ادبي براي سنجش شعر، اوزان مخصوصي وجود دارد.

اعمال انسان نيز در قيامت با ترازوي خاص اندازه گيري مي شود و كيفيت و كميت آن را با روش خاصي محاسبه مي كنند.

خداوند در اين باره مي فرمايد:

والوزن يومئذ الحق فمن ثقلت موازينه فأولئك هم المفلحون، و من خفت موازينه فأولئك الذين خسروا أنفسهم بما كانوا بآياتنا يظلمون؛ [1] محشر حقا روز سنجيدن اعمال است، پس آنان كه در آن ميزان حق وزين و نيكوكار بودند، البته رستگار خواهند بود. و آنان كه سبك وزن بودن، آن كساني هستند كه چون به آيات و رسولان خدا ستم كرده اند، بر خود زيان رسانيده اند.

در قيامت، اعمال، عقايد و اخلاق مردم را با «حق» مي سنجند.

حق در يك كفه ترازو و اعمال و اخلاق انسان در طرف ديگر قرار مي گيرد تا مشخص شود چه عملي حق دارد و كدام از حق بي بهره است.

آنان كه اعمالشان سنگين است، اهل سعادت هستند و آنان كه اعمالشان سبك است، از سعادت محرومند.