امام حسين عليه السلام در سخن و سيره خود پس از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم و پدر بزرگوارش امام علي عليه السلام و برادرش امام حسن عليه السلام بهترين سرمشق است. آن چنان كه خود فرمود: «فلكم في أسوة» [1] .

اسوه بودن امام حسين عليه السلام در تمام زمينه هاي فردي، اجتماعي، سياسي، نظامي، فرهنگي و اعتقادي تجلي و تبلور دارد، اما سيره ي اخلاقي آن حضرت، هم چون سيره ي سياسي و اجتماعي و عاشورايي وي الهام بخش و انسان ساز است.

به بيان ديگر، او همان گونه كه سرور شهيدان و آزادگان است، سرآمد بزرگواري ها و فضيلت هاي انساني و اسلامي نيز هست.

مكتب حسيني تنها مكتب جهاد و مبارزه با ديوهاي ظلم و ستم بني اميه نبود، بلكه پيش از آن، اين مكتب و پرورش يافتگانش در ميدان جهاد اكبر آزمايش خود را نشان دادند و پيشتازي و جلوداري در ميدان ارزش ها را به نمايش گذاشتند.

امام حسين عليه السلام عصاره ي رسالت و ميوه ي درخت امامت است كه سيره اخلاقي او، مي تواند ترسيم كننده


ارزش هاي والاي قرآني باشد.

اعتلاي شخصيت اخلاقي امام حسين عليه السلام و استقلال شخصيت سياسي اجتماعي آن حضرت، انعكاس گسترده اي در جامعه اسلامي آن روز داشت؛ به گونه اي كه دشمنان و مخالفان وي نيز آن را باور داشتند، تا آن جا كه معاويه به فرزندش يزيد چنين سفارش كرد:

حسين أحب الناس الي الناس؛ [2] حسين محبوب ترين چهره ي مردمي است.

وليد بن عتبه، والي مدينه به عبيدالله بن زياد نوشت:

حسين به عراق روي آورده است. او فرزند فاطمه و فاطمه دختر پيغمبر صلي الله عليه و آله و سلم است. بترس از آن كه كم ترين ناگواري به او برساني و اگر با او بد رفتاري كني، مردم به تو و قبيله ات مي شورند و هيچ كس از خاصه و عامه تا ابد آن را فراموش نخواهد كرد. [3] .

اين دو نمونه، گواه اين نكته است كه امام حسين عليه السلام به عنوان يك انسان وارسته و فرزانه در عصر خودش مطرح بوده و سيره و روش آن حضرت بر همگان روشن و معلوم بوده است.

چهره ي سياسي اجتماعي و نيز چهره ي انساني و اخلاقي امام حسين عليه السلام به عنوان الگوي عيني جامعه اسلامي در ميان دوست و دشمن مطرح بوده است.