بازگشت

علني شدن زيارت در عصر امام باقر و امام صادق


زيارت عاشورا، همان گونه كه بيان شد حديث قدسي بوده و در زمان حضرت رسول صلي الله عليه و آله و سلم مطرح بوده و هم چنين بعد از شهادت حضرت در زمان امام سجاد عليه السلام و با توجه به مصائب گوناگوني كه اهل بيت عليهم السلام تحمل نمودند و از ناحيه ي ظالمين مورد هجوم قرار گرفتند، اما علني كردن آن از زمان امام باقر عليه السلام به بعد


است. زيرا امام سجاد عليه السلام در زمان حكومت بني اميه بوده اند و اگر اين زيارت توسط ايشان بيان مي شد با وجود لعن و نفرين هايي كه در متن زيارت در مورد غاصبين جايگاه امامت و هم چنين لعنت بر خاندان بني اميه در آن ديده مي شود، باعث قتل شيعيان و روات آن مي شد و بنابراين حضرت دستور بيان آن را صادر نفرمودند.

دليل ديگر ممنوعيت نقل حديث از زمان حضرت امير عليه السلام به بعد توسط خليفه ي دوم است كه بخش نامه نمود كه حديثي از حضرت رسول صلي الله عليه و آله و سلم نقل نشود و تمام توجه مردم به قرآن باشد كه اين هم عامل ديگري براي بيان نكردن اين زيارت است.

ولي در زمان حضرت امام باقر عليه السلام و اواخر حكومت بني اميه فرصتي به دست آمد تا آن حضرت به صورت شجاعانه حقايقي را بيان فرمايند، و بعدا كه حكومت بني اميه كنار رفت، حكومت بني العباس شروع شد و آنان ادعاي خويشاوندي با پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم و سيادت را نمودند، كه در اين عصر زمينه ي مساعدتري پيش آمد تا حضرت امام باقر و حضرت امام صادق عليهماالسلام به شكل گسترده اي به نشر احاديث پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم بپردازند و افرادي مانند «زرارة» و «محمد بن مسلم» و بسياري از شيعيان توانستند كتاب هاي حديث بنويسند. و حتي به بركت اقدام هاي شجاعانه ي حضرت امام باقر عليه السلام و در امتداد برنامه ي آن حضرت نيز برنامه هاي حضرت امام صادق عليه السلام بود كه افرادي مانند بخاري، مسلم نيشابوري و... جرأت نوشتن كتاب هايي به عنوان كتاب حديث پيدا كردند.

بنابراين در اين موقعيت و زمان مناسب اين زيارت (زيارت عاشورا) بطور علني در ميان شيعيان بيان شد.

اين نكته نشان دهنده اين است كه ائمه اطهار عليهم السلام چقدر وقت شناس بودند كه در فرصت مناسب به نشر حقايق اسلام مي پرداختند، چنان كه در زمان ديگر هم وقتي متوكل عباسي قبر حضرت سيدالشهداء عليه السلام را آب بست، امام هادي عليه السلام «زيارت جامعه» را تدوين نمودند.

نكته ي قابل توجه اين كه حضرت امام صادق عليه السلام اگر چه در كنار قبر حضرت امير عليه السلام است و قاعدتا همه ي توجه بايد به صاحب اين قبر و اميرالمؤمنين علي عليه السلام باشد، ولي حضرت به لحاظ اهميتي كه در زيارت عاشورا وجود دارد، دستور خواندن آن را در كنار قبر حضرت امام علي عليه السلام دادند؛ و نيز معلوم مي شود كه خصوصيت مكاني هم مورد نظر حضرت بوده است.