بازگشت

عجب


عجب، بزرگ شمردن كردار نيك در چشم انسان و شاد شدن به آن است. روي آوردن مردم به خواص موجب مي شود كه تصوير وارونه اي از خود بيابند و تصور كنند كه از مردم ممتاز هستند و راه تكبر و غرور بپيمايند. اقبال مردم به ويژه اگر با تملق و چاپلوسي همراه باشد، شخصيت واقعي فرد را از او مي گيرد؛ زيرا در آن صورت قوه ي واهمه فعال شده، فرد تصور وهمي از خود مي سازد.

مولوي مصداق آشكار چنين آفتي را در فرعون نشان مي دهد:



سجده خلق از زن و از طفل و مرد

زد دل فرعون را رنجور كرد



گفتن هر يك خداوند و ملك

آن چنان كردش ز وهمي منهتك



كه به دعوي الهي شد دلير

اژدها گشت و نمي شد هيچ سير [1] .




پاورقي

[1] مثنوي، دفتر سوم، بيت‏هاي 1557 - 1555.