نهضت امام حسين (ع) علاوه بر آن كه جنبه آسماني دارد از نظر سنت هاي قبل و قوانين اجتماعي نيز حركتي عاقلانه و ضروري و غير قابل اجتناب بوده و اگر از جنبه امام بودن آن حضرت هم صرف نظر شود، قيام وي از ديدگاه يك سياست مدار ورزيده و با فراست نيز خردمندانه ترين و واقع بينانه ترين نهضت به شمار مي آيد.

اصول كلي اين جنبش مثل قواعد رياضي براي هميشه تازه و زنده و قابل پيروي است و از اين جهت تاريخ قيام حسين بن علي (ع) از با ارزش ترين مباحثي است كه سزاوار است براي درس گرفتن از آن بررسي و تحقيق شود.از اين رو، در اين مقاله آثار و نتايج آن قيام جاويد را از مجراي كارهاي عقلاني و مجاري طبيعي بررسي كرده تا مكتب زنده و ارزنده آن حضرت ديگران را نيز راهنمايي كند وجوان مردان آزاده بتوانند از جنبش آموزنده پيشواي مجاهدان درس بگيرند و طبق آن عمل نمايند، زيرا همان طور كه به حكم آيه : (لقد كان لكم في رسول اللّه اسوة حسنة ) عمل رسول خدا (ص) سرمشق مردم است ، عمل امام نيز سرمشق و راهنماي مردم است ؛ چنان كه امام حسين فرمود:

(لكم في ّ اسوة ) در اين مبارزه عمل من سرمشق شماست .بنابراين مسلمانان بايد برنامه عملي آن حضرت را به طور صحيح درك كنند و از آن پيروي نمايند.

البته بحث در آثار نهضت و بهره هايي زاده علي (ع) از جانبازي هاي قريش و يارانش برداشت ، دامنه اي بسيار وسيع دارد، زيرا نتايج و آثار و بهره هاي آن قيام مقدس بس بي شمار است : حال كه مجالي كوتاه يافته ايم ، مي كوشيم تا هر چند اندك آن نتايج و آثار را بهتر بشناسيم .

به طور كلي آثار و نتايج قيام امام حسين (ع) در دو بخش بايد بررسي شود: نخست ،آثار زيان آور اين تجاوز قساوت آميزي كه از طرف پسر معاويه - يزيد خون خوار- با امام و اسلام شد.در بخش دوم ، هم آثار مثبت و پردازش قيام جاودانه آن امام برحق .