امام حسين (ع) به عنوان مظهر اسلام محمدي با قيام خود عزم آن دارد تا بر تفسيرها و برداشت هاي رايج از دين خط بطلان كشد و با احياي دين حقيقي ، وجوه پويا،سازنده و جهت دهنده دين را براي مردم نمايان سازد لذا مي فرمايد: «انما خرجت لطلب الاءصلاح في امة جدي اريد ان امر بالمعروف وانهي عن المنكر و اسير بسيرة جدي و ابي علي بن ابي طالب ».

پر واضح است كه عامل اصلي انسجام امت اسلامي دين است و اصلاح امت ممكن نيست مگر بااصلاح دين و اصلاح دين نيز به نظامي از كنترل و پيشرفت وابسته است ؛ كه عنوان امر به معروف و نهي ازمنكر به خود گرفته است و بعد از فهم صحيح از دين اين اصل ، انسان را در هر لحظه از زندگي موظف به باز آفريني و احياي ارزش هاي ديني مي كند. و اين بازگشت مجدد به معيارها و ضوابط ديني ، هم متوجه خود فرد است و هم به جامعه اي كه در آن زندگي مي كند منوط مي شود.

بنابراين امر به معروف و نهي از منكر براي انسان مسئوليت اجتماعي مي آفريند و او را دچار نوعي بي قراري مي سازد تا نسبت به آنچه در امور مختلف سياسي و اجتماعي و فرهنگي در جامعه مي گذرد بي تفاوت و بي تحرك نباشد. امر به معروف و نهي از منكر هنگامي كه مبتني برفهم صحيح ازدين باشد و از سيره نبوي و علوي يعني معيارهاي خالص اسلام سرچشمه بگيرد جامعه را از حالت سكون خارج مي سازد و منجر به بالندگي و سازندگي آن مي گردد.

امام حسين (ع) كه خود عصاره اسلام محمدي است قيام مي كند تا نشان دهد كه آنچه بني اميه حكومت خود را به وسيله آن توجيه مي كند دين نيست ، بلكه نوعي فريب و نيرنگ است كه به اسم دين عرضه مي شود و دين فقط در عبادات فردي و جمعه و جماعات ِ بدون تحرك خلاصه نمي شود و اسلام حقيقي با وجود چنين حكومتي سازگار نيست .

امام خميني (ره) اصلاح انديشه هاي ديني را سرلوحه نهضت اسلامي قرار مي دهد و با طرح مسئله جدايي دين از سياست تغييرها و برداشت هاي رايج از دين راطرد مي كند و اسلام را يك دين اجتماعي و همه جانبه معرفي مي نمايد كه بايد در عرصه هاي مختلف سياسي ، اجتماعي و اقتصادي متجلي گردد. ايشان نگرش مردم نسبت به دين را مبهم مي داند و مي فرمايد:

«ما موظفيم ابهامي را كه نسبت به اسلام به وجود آورده اند برطرف سازيم . تا اين ابهام را از اذهان نزداييم هيچ كاري نمي توانيم انجام بدهيم .»

با رفع اين ابهام از دين ، بزرگ ترين انقلاب ديني جهان در جامعه اسلامي ايران به وجود مي آيد، امر به معروف و نهي از منكر در جامعه احيا مي گردد، جامعه از حالت ايستايي به تحرك در مي آيد، نظام سياسي و اجتماعي جهان را تحت تأثير خود قرار مي دهد.