ميرزا ملكم خان را مغز متفكر فراموشخانه و پدر روشنفكر ايران لقب داده اند. دو خصلت غربزدگي و تطبيق قوانين اسلام باعلم روز، در نوشته هاي وي بخوبي نمايان است. آقاي دكتر عبدالهادي حائري مي نويسد:

«ملكم خان از پشتيبانان يكدنده آوردن ارزشهاي غربي به ايران و از هواخواهان سرمايه گذاري كشورهاي استعمارگر اروپا در اين كشور بود.» [1] .

خود وي در گفتگويش با «بلنت» انگليسي مي گويد:

«دانستم تغيير ايران به صورت اروپا كوشش بي فايده اي است. از اين رو فكر ترقي مادي را در لفاف دين عرضه داشتم تا هموطنانم آن معاني را نيك دريابند.» [2] .