بالدار، نام اسب حسين بن علي «ع » كه روز عاشورا بر آن نشسته بود.از آن جهت كه اين اسب، رهوار و تندرو بوده است، به آن ذو الجناح مي گفته اند.اين اسب، پس از شهادت آن حضرت، از پيكر وي دفاع مي كرد و به سواران دشمن حمله مي نمود و به اين طريق، تعدادي را كشت. [1] سيد الشهدا تا آخرين حد و لحظه توان خود، سوار بر اين اسب بود و مقاومت و جنگ مي كرد. در پايان از روي اين اسب بر زمين كربلا افتاد.



نه ذو الجناح دگر تاب استقامت داشت

نه سيد الشهدا بر قتال، طاقت داشت



بلند مرتبه شاهي ز صدر زين افتاد

اگر غلط نكنم عرش بر زمين افتاد



پس از شهادت امام حسين «ع »، اسب او كاكل خود را به خون امام آغشته كرد و با صيحه و فرياد و گام بر زمين زدن به سوي خيمه ها دويد تا شهادت امام را به اهل بيت خبر دهد.زنان متوجه شهادت امام شدند و شيون آنان برخاست. [2] در برخي منابع نقل شده كه اسب امام، پس از شهادت حضرت، وحشتزده از نزد بانوان گريخت و خود را به آب فرات انداخت و ناپديد شد. [3] در زيارت ناحيه مقدسه از اين اسب، با عنوان «جواد» ياد شده كه بازين و حالت پريشان روي به خيمه ها نهاد: «فلما نظرن النساء الي الجواد مخزيا و السرج عليه ملويا خرجن من الخدور ناشرات الشعور، علي الخدود لاطمات و للوجوه سافرات و بالعويل داعيات...». [4] و روايت است كه پس از شهادت امام، اين اسب با همهمه مي گفت: «الظليمة الظليمة لامة قتلت ابن بنت نبيها». [5] .



خوني كه روي يال تو پيداست، ذو الجناح

خون هميشه جاري مولاست، ذو الجناح



يك قطره آفتاب به روي تنت نشست

بوي خدا ز يال تو برخاست، ذو الجناح [6] .