نقش آمار در ارائه سيماي روشن تر از هر موضوع و حادثه، غير قابل انكار است.ليكن در حادثه كربلا و مسائل قبل و بعد از آن، با توجه به اختلاف نقلها و منابع، نمي توان در بسياري از جهات، آمار دقيق و مورد اتفاق ذكر كرد و آنچه نقل شده، گاهي تفاوتهاي بسياري با هم دارد.در عين حال بعضي از مطالب آماري، حادثه كربلا را گوياتر مي سازد. به همين دليل به ذكر نمونه هايي از ارقام و آمار مي پردازيم: [1] .

مدت قيام امام حسين «ع » از روز امتناع از بيعت با يزيد، تا روز عاشورا 175 روزطول كشيد: 12 روز در مدينه، 4 ماه و 10 روز در مكه، 23 روز بين راه مكه تا كربلا و 8 روز در كربلا (2 تا 10 محرم).

منزلهايي كه بين مكه تا كوفه بود و امام حسين آنها را پيمود تا به كربلا رسيد 18 منزل بود (معجم البلدان).

فاصله منزلها با هم سه فرسخ و گاهي پنج فرسخ بود.

منزلهاي ميان كوفه تا شام 14 منزل بود كه اهل بيت را در حال اسارت از آنها عبور دادند.

نامه هايي كه از كوفه به امام حسين «ع » در مكه رسيد و او را دعوت به آمدن كرده بودند 12000 نامه بود (طبق نقل شيخ مفيد).

بيعت كنندگان با مسلم بن عقيل در كوفه 18000 نفر، يا 25000 نفر و يا 40000 نفرگفته شده است.

شهداي كربلا از اولاد ابي طالب كه نامشان در زيارت ناحيه آمده است 17 نفر. شهداي كربلا از اولاد ابي طالب كه نامشان در زيارت ناحيه نيامده 13 نفر.سه نفر هم كودك از بني هاشم شهيد شدند، جمعا 33 نفر.اين افراد به اين صورت اند: امام حسين «ع »

1 نفر، اولاد امام حسين 3 نفر، اولاد علي «ع » 9 نفر، اولاد امام حسن 4 نفر، اولاد عقيل 12 نفر، اولاد جعفر 4 نفر.

غير از امام حسين «ع » و بني هاشم، شهدايي كه نامشان در زيارت ناحيه مقدسه و برخي منابع ديگر آمده است 82 نفرند.غير از آنان، نام 29 نفر ديگر در منابع متاخرتر آمده است. (اصحاب امام حسين عليه السلام)

جمع شهداي كوفه از ياران امام 138 نفر.تعداد 14 نفر از جمع اين جناح حسيني، غلام بوده اند.

شهدايي كه سرهايشان بين قبايل تقسيم شد و از كربلا به كوفه بردند 78 نفر بودند. تقسيم سرها به اين صورت بود: قيس بن اشعث، رئيس بني كنده 13 سر، شمر رئيس هوازن 12 سر، قبيله بني تميم 17 سر، قبيله بني اسد 16 سر، قبيله مذحج 6 سر، افرادمتفرقه از قبايل ديگر 13 سر.

سيد الشهدا هنگام شهادت 57 سال داشت.

پس از شهادت حسين «ع » 33 زخم نيزه و 34 ضربه شمشير، غير از زخمهاي تير بربدن آن حضرت بود.



اين ماهي فتاده به درياي خون كه هست

زخم از ستاره بر تنش افزون، حسين توست [2] .



شركت كنندگان در اسب تاختن بر بدن امام حسين 10 نفر بودند.

تعداد سپاه كوفه 33 هزار نفر بودند كه به جنگ امام حسين آمدند.آنچه در نوبت اول آمد تعداد 22 هزار بودند به اين صورت: عمر سعد با 6000، سنان با 4000، عروة بن قيس با 4000، شمر با 4000، شبث بن ربعي با 4000.آنچه بعدا اضافه شدند: يزيد بن ركاب كلبي با 2000، حصين بن نمير با 4000، مازني با 3000، نصر مازني با 2000 نفر.

سيد الشهداء روز عاشورا براي 10 نفر مرثيه خواند و در شهادتشان سخناني فرمود و آنان را دعا، يا دشمنان آنان را نفرين كرد.اينان عبارتند از: علي اكبر، عباس، قاسم، عبدالله بن حسن، عبدالله طفل شير خوار، مسلم بن عوسجه، حبيب بن مظاهر، حر بن يزيد رياحي، زهير بن قين و جون.و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد:

مسلم و هاني.

امام حسين «ع » بر بالين 7 نفر از شهدا پياده رفت: مسلم بن عوسجه، حر، واضح رومي، جون، عباس، علي اكبر، قاسم.

سر سه شهيد را روز عاشورا به جانب امام حسين «ع » انداختند: عبدالله بن عميركلبي، عمرو بن جناده، عابس بن ابي شبيب شاكري.

سه نفر را روز عاشورا قطعه قطعه كردند: علي اكبر، عباس، عبد الرحمن بن عمير.

مادر 9 نفر از شهداي كربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسر بودند: عبدالله بن حسين كه مادرش رباب بود، عون بن عبدالله جعفر، مادرش زينب، قاسم بن حسن مادرش رمله، عبدالله بن حسن مادرش بنت شليل جيليه، عبدالله بن مسلم مادرش رقيه دختر علي «ع »، محمد بن ابي سعيد بن عقيل، عمرو بن جناده، عبدالله بن وهب كلبي مادرش ام وهب، علي اكبر (بنا به نقلي مادرش ليلي، كه ثابت نيست).

5 كودك نابالغ در كربلا شهيد شدند: عبدالله رضيع شير خوار امام حسين، عبدالله بن حسن، محمد بن ابي سعيد بن عقيل، قاسم بن حسن، عمرو بن جناده انصاري.

5 نفر از شهداي كربلا، از اصحاب رسول خدا بودند: انس بن حرث كاهلي، حبيب بن مظاهر، مسلم بن عوسجه، هاني بن عروه، عبدالله بن بقطر عميري.

در ركاب سيد الشهداء، تعداد 15 غلام شهيد شدند: نصر و سعد (از غلامان علي «ع »)، منحج (غلام امام مجتبي «ع »)، اسلم و قارب (غلامان امام حسين «ع ») حرث غلام حمزه، جون غلام ابوذر، رافع غلام مسلم ازدي، سعد غلام عمر صيداوي، سالم غلام بني المدينه، سالم غلام عبدي، شوذب غلام شاكر، شيب غلام حرث جابري، واضح غلام حرث سلماني.اين 14 نفر در كربلا شهيد شدند.سلمان غلام امام حسين «ع »، كه آن حضرت او را به بصره فرستاد و آنجا شهيد شد.

2 نفر از ياران امام حسين «ع » روز عاشورا اسير و شهيد شدند: سوار بن منعم و موقع بن ثمامه صيداوي.

4 نفر از ياران امام در كربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسيدند: سعد بن حرث و برادرش ابوالحتوف، سويد بن ابي مطاع (كه مجروح بود و محمد بن ابي سعيد بن عقيل.

7 نفر در حضور پدرشان شهيد شدند: علي اكبر، عبدالله بن حسين، عمرو بن جناده، عبدالله بن يزيد، عبيد الله بن يزيد، مجمع بن عائذ، عبد الرحمن بن مسعود.

5 نفر از زنان از خيام حسيني به طرف دشمن بيرون آمده و حمله يا اعتراض كردند:

كنيز مسلم بن عوسجه، ام وهب زن عبدالله كلبي، مادر عبدالله كلبي، زينب كبري، مادر عمرو بن جناده.

زني كه در كربلا شهيد شد مادر وهب (همسر عبدالله بن عمير كلبي) بود.

زناني كه در كربلا بودند: زينب، ام كلثوم، فاطمه، صفيه، رقيه، ام هاني (اين 6 نفر از اولاد امير المؤمنين بودند) فاطمه و سكينه (دختران سيد الشهدا) رباب، عاتكه، مادر محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقيل، فضه نوبيه، كنيز خاص حسين، مادر وهب بن عبدالله.