بازگشت

اسيران از زنان غير بني هاشم


1- حسنيه خدمتكار حضرت زين العابدين عليه السلام كه بهمراه پسرش منجح به كربلا آمد، پس منجح به درجه ي رفيعه ي شهادت رسيد [1] .

2- همسر عبدالله بن عمير كلبي كه بهمراه شوهرش به كربلا آمد و شوهرش را به دفاع از اهل بيت ترغيب مي كرد، و عبدالله خواست او را بازگرداند، نپذيرفت؛ امام حسين عليه السلام او را به خيمه بازگرداند [2] .

3- فكيهه مادر قارب بن عبدالله بن اريقط. قارب بهمراه مادرش فكيهه- كه خادمه ي رباب همسر امام حسين عليه السلام بود- به مكه و از آنجا به كربلا آمد، و در حمله ي اول شهيد گرديد [3] .

4- بحريه دختر مسعود خزرجي كه همراه شوهرش جنادة بن كعب و فرزندش عمرو بن جناده به كربلا آمد، پس شوهر و فرزندش هر دو شهيد شدند [4] .

5- كنيز مسلم بن عوسجه ي اسدي كه بعد از شهادت مسلم بن عوسجه فرياد مي زد: «يابن عوسجتاه! يا سيداه [5] . و بعضي او را ام خلف زوجه ي مسلم بن عوسجه ذكر كرده اند [6] .

6- فضه ي خادمه كه در بعضي از روايات آمده است كه در كربلا حضور داشته است [7] . اين تعداد از اسيران را در مصادر ذكر شده- اعم از بني هاشم و غير آنان- يافتم، و ممكن است تعداد اسيران بيش از مقدار ذكر شده باشد ولي ارباب مقاتل متعرض ذكر


آنها نشده اند، و شاهد بر اين امر اين است كه ما تعداد اسيران بني هاشم را از مردان هشت نفر ذكر كرده ايم در حالي كه ابن عبد ربه نقل كرده است كه فقط از بني هاشم دوازده نفر نوجوان اسير شده اند [8] .

لازم به يادآوري است كه از مردان غير بني هاشم در ميان اسيران نام كسي را در مصادر تاريخي نيافتيم، فقط شخصي بنام مرقع بن ثمامه ي اسدي كه پس از مبارزه با سپاه كوفه و تمام شدن تيرهايش او را دستگير و نزد عمر بن سعد آوردند، اقوام و خويشان او كه در سپاه كوفه بودند وساطت كردند تا او را نكشند، پس او را بهمراه اسيران به كوفه آوردند و عبيدالله او را به «زاره» تبعيد نمود [9] .

و نقل شده است كه: چون اسيران را به كوفه آوردند عيالات و زنان غير از بني هاشم خويشان آنان در كوفه نزد عبيدالله رفته و تقاضاي آزادي آنها را نمودند، او دستور آزادي آنان را داد و بقيه ي اسيران از بني هاشم را به اسارت به شام فرستاد [10] .


پاورقي

[1] تنقيح المقال 247 /3؛ رياحين الشريعه 318 /3.

[2] تنقيح المقال 201 /2.

[3] تنقيح‏ المقال 18 /2.

[4] تنقيح‏ المقال 327 /2.

[5] نفس‏المهموم 265.

[6] رياحين الشريعه 305 /3.

[7] کافي 465 /1.

[8] العقد الفريد 171 /4.

[9] کامل ابن ‏اثير 80 /4.

[10] ابصار العين 133.