نزول امام حسين عليه السلام به زمين كربلا [1] روز پنجشنبه روم محرم سال شصت و يك بوده است [2] .

در مقتل ابي اسحاق اسفرايني آمده است كه: امام عليه السلام با يارانش سير مي كردند تا به بلده اي رسيدند كه در آنجا جماعتي زندگي مي كردند، امام از نام آن بلده سؤال نمود.

پاسخ دادند: «شط فرات» است.

آن حضرت فرمود: آيا اسم ديگري غير از اين اسم دارد؟

جواب دادند: «كربلا».

پس گريست و فرمود: اين زمين، بخدا سوگند زمين كرب و بلا است! سپس فرمود: مشتي از خاك اين زمين را به من دهيد، پس آن را گرفته بو كرد و از گريبانش مقداري خاك بيرون آورد و فرمود: اين خاكي است كه جبرئيل از جانب پروردگار براي جدم رسول خدا آورده و گفته كه اين خاك از موضع تربت حسين است، پس آن خاك را نهاد و فرمود: هر دو خاك داراي يك عطر هستند!


در تذكره ي سبط آمده است كه امام حسين پرسيد: نام اين زمين چيست؟

گفتند: «كربلا». پس گريست و فرمود: كرب و بلاء. سپس فرمود: ام سلمه مرا خبر داد كه جبرئيل نزد رسول خدا بود و شما هم نزد ما بودي، پس شما گريستي، پيامبر فرمود: فرزندم را رها كن! من شما را رها كردم، پيامبر شما را در دامان خودش نشاند، جبرئيل گفت: ايا او را دوست مي داري؟ فرمود: آري! گفت: امت تو او را خواهند كشت، و اگر مي خواهي تربت آن زمين كه او در آن كشته خواهد شد به تو نشان دهم! پيامبر فرمود: آري! پس جبرئيل زمين كربلا را به پيامبر نشان داد.

و چون به امام حسين عليه السلام گفته شد كه اين زمين كربلاست، خاك آن زمين را بوئيد و فرمود: اين همان زمين است كه جبرئيل به جدم رسول خدا خبر داد كه من در آن كشته خواهم شد [3] .

سيد ابن طاووس گفته است: امام عليه السلام چون به زمين كربلا رسيد پرسيد: نام اين زمين چيست؟ گفته شد: «كربلا».

فرمود: پياده شوئيد! اين مكان جايگاه فرود بار و اثاثيه ي ماست، و محل ريختن خون ما، و محل قبور ماست، جدم رسول خدا مرا چنين حديث كرده است [4] .



گر نام اين زمين به يقين كربلا بود

اينجا محل ريختن خون ما بود



و در روايتي آمده است كه آن حضرت فرمود: ارض كرب و بلا، سپس فرمود توقف كنيد و كوچ مكنيد! اينجا محل خوابيدن شتران ما، و جاي ريختن خون ماست، سوگند بخدا در اين جا حريم حرمت ما را مي شكنند و كودكان ما را مي كشند و در همين جا قبور ما زيارت خواهد شد، جدم رسول خدا به همين تربت وعده داده و در آن تخلف نخواهد شد [5] .


سپس اصحاب امام پياده شدند و بارها و اثاثيه را فرود آوردند، و حر هم پياده شد و لشكر او هم در ناحيه ي ديگري در مقابل امام اردو زدند [6] .