بازگشت

عبدالله بن عباس


عبدالله بن عباس نيز نزد امام آمد در حالي كه هجرت امام از مكه به طرف عراق قطعي شده بود، و امام را سوگند داد كه در مكه بماند و اهالي كوفه را مذمت كرد و به امام عرض كرد: شما نزد كساني مي رويد كه پدرتان را كشته و برادرتان را مجروح


ساخته اند، و مسلمأ با شما نيز چنين اعمالي را روا خواهند داشت.

امام عليه السلام فرمود: اينها نامه هاي اهالي كوفه است كه براي من فرستاده اند، و اين نامه ي مسلم بن عقيل است مبني بر اينكه مردم كوفه با من بيعت كرده اند.

ابن عباس گفت: اگر تصميم شما قطعي است، اهل بيت و فرزندان خود را بهمراه مبريد كه مي ترسم شما رابه قتل برسانند و آنان نظاره گر اين صحنه ي فجيع باشند.ولي امام درخواست او را نپذيرفت [1] .

ابن عباس كه امتناع حضرت را مشاهده كرد، گفت: سوگند به آن خدايي كه جز او خدايي نيست، كه اگر مي دانستم با گرفتن موهاي سر و پيشاني تو- كه باعث جمع شدن مردم در اطراف ما مي شود- از نظر خود برمي گشتي، چنين گستاخي را نسبت به تو روا مي داشتم! [2]

و هنگامي كه باز مخالفت امام را با پيشنهاد خود احساس كرد، از روي نااميدي گفت: چشم ابن زبير را روشن ساختي كه خود به پاي خود از مكه بيرون مي روي و حجاز را جولانگاه او قرار مي دهي چرا كه ابن زبير كسي است كه با وجود تو كسي به او اعتنايي نمي كند [3] .


و نيز صاحب كتاب مناقب فاطمه عليها السلام از ابن عباس نقل كرده است كه گفت: امام حسين عليه السلام را هنگامي كه عازم عراق بود ملاقات كردم و به او گفتم: اي پسر رسول خدا! از مكه بيرون مرويد.

حضرت فرمود: مگر نمي داني قتلگاه من و اصحاب و يارانم در آنجا خواهد بود؟ [4]


پاورقي

[1] کساني که در صحنه‏ي کربلا و روز عاشورا حضور داشتند نقل کرده‏اند که: امام عليه‏ السلام در آن روز به اهل ‏بيت و خواهران خود نظر کرد- در حالي که آنها از خيمه‏ها بيرون ريخته بودند و بر جان حضرت بيمناک بودند- و به آنان فرمود: خدا به ابن‏عباس جزاي خير دهد که در مکه همين صحنه‏اي را که امروز شاهد آن هستيم، براي من مجسم کرد. (مقاتل الطالبيين 109).

ولي مرحوم قزويني در «الامام الحسين و اصحابه» صفحه 125 مي‏گويد: من گمان مي‏کنم اين مطلب از مجعولات و اکاذيب باشد که ابوالفرج در مقاتل الطالبين نقل کرده است.

[2] محمد بن سعد در «طبقات» اضافه کرده است که: امام در پاسخ به عبدالله بن عباس فرمود: اگر من در فلان مکان کشته شوم در پيش من محبوبتر است از اينکه حرمت مکه بوسيله‏ي من هتک شود. (طيقات ابن‏سعد، ترجمه‏ي امام حسين 61).

[3] تجارب الامم 56 /2.

[4] اثبات الهداة 558 /2.