گريستن و مرثيه خواني بر امام حسين عليه السلام از باب پيروي از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله و خاندان پاكش، مستحب مؤكد و از لوازم ايمان به پيامبر صلي الله عليه و آله است.

سيد شرف الدين عاملي در مقدمه ي كتاب «المجالس الفاخره» گويد:

«به مقتضاي اصل عملي، گريه، مرثيه خواني، ذكر مناقب و مصائب و به سوگ نشستن بر همه ي درگذشتگان مؤمن و دادن خيرات و مبرات به نيابت آنان مباح است. هيچ دليلي برخلاف اين اصل وجود ندارد، بلكه رفتار و گفتار پيامبر صلي الله عليه و آله و امامان نيز آن را تأييد مي كند. حتي از برخي روايات، مستحب بودن اين كارها نيز به ويژه در صورتي كه متوفا، داراي آثاري سودمند باشد استفاده مي شود. اين امر با مباني مدنيت و اصول عمران نيز مطابقت دارد. زيرا بزرگداشت شايستگان موجب تشويق ديگران است و اداي حقوق آنها سبب افزايش نظايرشان مي شود؛ و ذكر اخبار مربوط به آنان جهانيان را به پيروي از آنان رهنمون مي گردد. يادمان مصايبي كه پيشوايان در راه تعالي ملت مي كشند، روح ايمان و هدايت را در آنان برمي انگيزد و مردم را سرسپرده و دلبرده ي آنان مي گرداند، هر چند روزگاري دراز بر آن گذشته باشد. در اين زمينه پنج موضوع درخور بررسي است؛


گريستن، مرثيه خواني، يادكرد فضايل و مصايب، سوگواري و مال بخشيدن از سوي متوفا در راه خير؛ و اين ها دقيقا همان اموري هستند كه شيعيان در مجالس حسيني عليه السلام بدان ها مي پردازند.» [1] .

در اين مقدمه در پي آنيم كه استحباب شرعي اين امور را اثبات كنيم و نشان دهيم كه شيعه در اين موارد پيرو خاندان عصمت و طهارت است، همچنين بيان كنيم كه اين قضيه درباره ي مرد و زن يكسان است؛ و سوگواري هاي شيعيان مباني عقلي و فلسفي استواري دارد.