كنيه اش ابوالحسن، مادرش ليلي دختر ابي مرة بن مسعود ثقفي، و مادر ليلي ميمونه دختر ابوسفيان بود، و مادر ميمونه دختر ابي العاص بن اميه بوده است. علي اكبر نخستين كسي بود كه از بني هاشم در معركه كربلا به شهادت رسيد.

محمد بن محمد بن سليمان به سندش از مغيره براي من حديث كرد كه روزي معاويه به اطرافيان خود گفت: چه كسي در اين زمان سزاوارتر به خلافت است؟ گفتند: تو. معاويه گفت: نه سزاوارترين مردم به خلافت علي بن الحسين است كه جدش رسول خدا صلي الله عليه و آله است و در او گرد آمده شجاعت بني هاشم، سخاوت بني اميه، زيبائي قبيله ثقيف.

يحيي بن حسن علوي و ديگر از طالبين گفته اند: آن علي بن الحسين كه در كربلا كشته شد مادرش كنيزي بود. ام ولد و آنكه مادرش ليلي بود فرزند ديگر حضرت بود و او جد يحيي بن الحسن و ساير كساني است كه نسبشان به حسين بن علي عليه السلام مي رسد.

در مدح علي بن الحسين اشعار زير را گفته اند:



لم تر عين نظرت مثله

من محتف يمشي و من ناعل



يغلي بنيء اللحم حتي اذا

انضج لم يغل علي الاكل



كان اذا شبت له ناره

يوقدها بالشرف القابل



كميما يراها بائس مرمل

او فرد حي ليس بالاهل



اعني ابن ليلي ذا السدي و الندي

اعني ابن بنت احسب الفاضل



لا يوثر الدنيا علي دينه

و لا يبيع الحق بالباطل



1. هيچ ديده اي مانند او را در ميان پابرهنگان و كساني كه كفش به پا دارند نديده اند.

2. گوشت نيم پخته را قبل از حضور ميهمان نيك مي پزد تا پخته گردد و براي خوردن گران و گلوگير نباشد و نيز در حضور ميهمان نجوشد تا وي به انتظار بنشيند.

3. هر گاه براي راهنمايي گذركنندگان آتشي برافروزد در مرتفعترين نقاط يا آشكارا مي افروزد و روشن مي كند (عرب را رسم بود كه در بيابان در اطراف خيمه خويش براي راهنمايي مهمانان آتشي برمي افروختند و مهمانان را از دور راهنمايي مي شدند.)

4. تا هر مستمند بينوايي و يا دراز عشيره و درمانده اي آن را ببيند (و خود را بدو برساند و در سايه كرم و خانه جودش به آسايش زندگي كند).

5. مقصود من از همه اينها فرزند ليلي آن صاحب جود و كرم است، يعني فرزند زني پاك نهاد و گرانمايه كه حسب او برترين حسب هاست.

6. آن كس كه دنيا را بر دين خويش مقدم ندارد و حق را به باطل نفروشد.

علي بن الحسين در زمان خلافت عثمان به دنيا آمد، و او از جدش علي بن ابيطالب عليه السلام و عايشه نقل كرده كه چون ذكر آنها از وضع تدوين اين كتاب خارج بود، صرف نظر كرديم.