نخستين كسي است در اسلام. از فرزندان ابيطالب كشته شد، جعفر بن ابيطالب عليه السلام بوده است. نام ابوطالب عبدمناف و وي فرزند عبدالمطلب است، و نام عبدالمطلب شيبه و فرزند هاشم است، و نام هاشم عمرو و فرزند عبدمناف است. و چنان كه گويد كنيه جعفر ابوعبدالله بوده است.

از ابي هريره حديث كننده كه جعفر را ابومساكين (پدر مستمندان) كنيه داده بودند و اين حديثي است كه محمد بن احمد صيرفي (به سند خود) از سعيد بن ابي سعيد از ابي هريرة براي من حديث كرد.

جعفر سومين پسر ابيطالب است. بدين ترتيب كه بزرگترين پسر او طالب و پس از او عقيل و سپس جعفر و در آخر علي بود. و هر كدام از اين چهار پسر به ترتيب ده سال از ديگري بزرگتر بودند و علي از همه آنها كوچكتر بود. و اين مطلبي است كه احمد بن محمد همداني (به سند خود) از ابن عباس برايم حديث كرد.

مادر اين چهار تن: فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبدمناف است. و مادر فاطمه بنت اسد نيز فاطمه نام داشته و به حبي دختر هرم بن رواحه بن حجر بن عبد بن معيص بن امر بن لوي معروف است.

و مادر حبي: حدية دختر وهب بن ثعلبة بن وائلة بن عمرو بن شيبان بن... است.

مادر حدية: فاطمه دختر عبيد بن منقذ بن عمرو معيص ‍ است.

مادر فاطمه: سلمي دختر عامر بن ربيعة بن هلال بن... است.

مادر سلمي: عاتكه دختر ابي همهمه است، و نام ابي همهمه عمرو بن عبدالعزي بن... است.

مادر عاتكه: تماضر دختر ابي عمرو بن عبدمناف بن قصي بن كلاب... است.

مادر تماضر: حبيبه و او (معروف به) كنيز خدا و دختر عبد ياليل بن سالم بن مالك بن.... است.

مادر حبيبه: فلانه دختر مخزوم بن اسامة بن صبح بن وائله بن.... است.

مادر تماضر: حبيبه و او (معروف به) كنيز خدا و دختر عبد ياليل بن سالم ابن مالك بن.... است.

مادر فلانه ريطه دختر يسار بن مالك بن.... است.

مادر ربطه: كليه دختر قصية بن سعد بن بكر بن هوازن بود.

مادر كليه: حبي دختر حارث بن نابغه بن... است.

فاطمه بنت اسد، نخستين زني بود از زنان بني هاشم كه با يك مرد هاشمي (از فاميل خود) ازدواج كرد، و براي او فرزند آورد (و بدين سبب فرزندان فاطمه از دو طرف، هم از جانب پدر و هم از طرف مادر نسبشان به هاشم بن عبدمناف مي رسد.)

اين بانوي سعادتمند، زمان بعثت رسول خدا صلي الله عليه و آله زنده بوده، بدان حضرت ايمان آورده، و در دين اسلام پايداري نيز كرد و هنگامي كه مرگش فرا رسيد آن حضرت را وصي خويش قرار داد و او هم وصيتش را پذيرفت. هنگامي كه از دنيا رفت پيغمبر بر جنازه اش نماز خواند و در قبرش فرود آمده و در آن خوابيد (و چنان كه در روايت بعدي و برخي از روايات ديگر آمده است اين كار را بدان جهت انجام داد كه فاطمه بدان سبب قبر در امان و آسوده باشد) و به نيكي او را ستوده و مدح بسيار فرمود.

ابن عباس حديث كرده كه چون فاطمه بنت اسد، مادر علي بن ابيطالب، دنيا رفت، پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله جامه خود را بر او پوشاند و در قبرش خوابيد. اصحاب و ياران حضرت عرض كردند: اي رسول خدا! ما تا كنون نديده ايم با كسي اين گونه رفتار كني؟ فرمود: كسي پس از ابيطالب نسبت به من مهربانتر از اين زن نبود، و اينكه من جامه خودم را به او بپوشاندم بدان خاطر بود كه اين جامه سبب شود تا از جامه هاي بهشتي به او بپوشانند، و اينكه من در قبرش خوابيدم براي آن بود كه سختي هاي قبر بر او آسان گردد.

و علي بن عباس مقانعي به اسناد خود از علي عليه السلام براي من حديث كرد كه فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آله به من دستور داد: مادرم فاطمه بنت اسد را (غسل دهم، و من به دستور آن بزرگوار او را) غسل داد.

امام صادق عليه السلام فرمود: فاطمه بنت اسد يازدهمين زني بود كه ايمان آورد، و او از كساني بود كه در جنگ بدر حضور داشت.

و احمد بن محمد بن سعيد به اسناد خود از زبير بن عوام براي من حديث كرد كه هنگامي كه اين آيه بر پيغمبر صلي الله عليه و آله نازل شد: اي پيغمبر هنگامي كه زنان مومنة نزد تو آيند تا با تو بيعت كنند... [1] رسول خدا صلي الله عليه و آله زنان را براي بيعت با خويشتن دعوت فرمود، نخستين زني كه آمد و با جناب بيعت كرد فاطمه بنت اسد بود. و نيز رسول خدا صلي الله عليه و آله فاطمه بنت اسد (مادر علي بن ابيطالب عليه السلام) را در مرحله روحاء مقابل حمام ابي قطيفه دفن كرد.