بازگشت

ميلاد و وفاتش


بنا بر نقل خطيب بغدادي در تاريخ بغداد، ابوالفرج، در سال 284 متولد و در روز چهارشنبه 14 شهر ذي الحجه سال 356 از دنيا رفته و پيش از مرگ مبتلا به اختلال حواس گرديده است.

علي اكبر غفاري.

الحمدلله الذي جعل اجر نبيه محمد صلي الله عليه و آله مودة اهل بيته في كتابه و قال: قل لا اسئلكم عليه اجرا الا المودة في القربي لكن ام يمتثل امر رسول الله صلي الله عليه و آله فيهم، ولامة مصرة علي مقته، مجتمعة علي قطيعة رحمه و اقصاء ولده الا القليل ممن و في لرعاية الحق فيهم، فقتل من قتل و سبي من سبي و اقصي من اقصي، و جري القضاء لهم يرجي لهم حسن المثوبة اذ كانت الارض ‍ الله يورثها من يشاء من عباده والعاقبة للمتقين.

به ستايش و ثناي خداي هر سخني گشوده شود و هر گفتاري آغاز گردد، تا پاداشي براي نعمتهاي او و سپاسي براي آزمايش نيكويش باشد.

گواهي دهيم كه معبودي جز خداي يگانه نيست؟ شريكي ندارد، گواهي آن كس كه به پروردگار ايمان دارد و به يگانگيش اقرار و اعتراف نموده است، و نيز گواهي دهيم به اينكه محمد (ص) بنده اوست و كه به رسالت وي برانگيخته شده، و به فرمانبرداريش دعوت كرده و حق را با برهان آشكار ساخته و نشانه هاي هدايت را با دليلهاي خود بيان فرموده است.

بهترين درودها و فزاينده ترين آنها به همراه بركات و رحمت خدا بر آن حضرت و بر خاندان و پاكيزگان از فرزندان و برگزيدگان از عترش باد.

و ما در تمام آنچه قصد انجام آن را داريم و آهنگ آن كرده ايم، چه از كار دنيا و چه آخرت، چه دور و چه نزديك، در همه آنها از او كمك خواهيم و پناه بريم بدو از اقدام به كاري كه مورد خشنودي او نباشد و ما را به نابودي و هلاكت اندازد، و از هر كوششي كه پسندش نبوده و به نتيجه و سودي نرسد، با اعتراف به درماندگي و تقصير خويش و بيزاري جستن از هر جنبش و نيرويي جز نيرو و خواست و توفيق و راهنماييش و موفقيت من جز به اراده خدا نيست، بر او توكل كنم و به درگاهش روي طاعت برم.

و درود خدا و رحمت فراوانش - در آغاز و انجام و جلو و دنبال - بر پيامبر گرامي خدا محمد صلي الله عليه و آله پيشواي اولين و آخرين و خاتم پيامبران و رسولان و بر خاندان پاك و پاكيزه اش باد.

ما در اين كتاب به خواست خداي متعال قسمتي از احوال آن دسته از فرزندان ابوطالب را بيان مي داريم كه از زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله، تا به امروز كه ما به تدوين اين كتاب دست زده ايم، يعني ماه جمادي الاولي سال سيصد و سيزده هجري، به قتل رسيده اند. چه آنانكه به وسيله زهر مسموم گشته و چه آنهايي كه از ترس سلطان وقت از وطن آواره گشته و در همان آوارگي از دنيا رفته اند، و يا گرفتار چنگال دشمنان شده و به زندان افتاده اند و در همان زندان بدرود زندگي گفته اند.

ترتيبي را كه ما ملحوظ داشته ايم همان ترتيب تاريخ قتل و يا مرگ ايشان است و در تقديم و تاخير، نام و فضيلت شخصيت مراعات نشده و در انتخاب نامها و شرح حالشان تنها به همان گروهي اكتفا شد كه در دين و مذهب محكم و راه و روششان مورد پسند (بزرگان دين) بوده است، اما از آنان كه روش و قيامشان مورد رضايت نبوده و يا از طريقه اهل بيت و پدران خود به يك سو شده و يا بيهوده و از روي مفسده جويي قيام كرده و خود را به كشتن داده و يا گرفتار شده اند، ذكري به ميان نيامده است.

البته ما مدعي نيستيم كه تمامي اخبر ايشان و يا بخصوص ‍ متاخرينشان را جمع آوري كرده باشيم زيرا در اثر آوارگي و پراكنده شدن آنها به دورترين نقاط شرق و غرب و توطن آنان در جاهاي دوردست و شهرهاي اطراف عالم كه دسترسي بدانها دشوار و مشكل است ما نتوانستيم آن طور كه بايد و شايد از وضع و سرنوشت آنها در شهرهاي مزبور اطلاع حاصل كنيم، و شرح حال آنها را در آن نقاط به دست آوريم، بخصوص با وضع اين زمان كه وسائل تحصيل اخبار از شهرها دشوار است و كساني هم كه در فكر تدوين آثار و اوضاع مردم باشند، وجود ندارند؛ در صورتي كه پيشينيان در اين فكرها بوده و آثار را تدوين مي كردند و كتابها را مي نوشتند و آن را به نظم و ترتيب درمي آوردند. (و چون ما در اين باره به تقصير خود اعتراف داريم البته مورد توبيخ و سرزنش نخواهيم بود) زيرا هر كه به تقصير خود اعتراف كند از ملامت رسته باشد.

ضمنا ما در اين كتاب حداكثر اختصار را مراعات كرديم و تا آنجا كه مقدور بود از اطاله سخن و تكرار مطالب خودداري نموديم، و تنها به ذكر آن قسمت از اخبار و شرح زندگي و مبارزات و سرگذشت فرزندان ابوطالب اكتفا كرديم كه ناگزير از ذكر آن بوديم، زيرا اگر بنا باشد همه آنچه در اين باره هست گرد آوريم، سخن بسيار طولاني خواهد شد و ضبط آن نيز بر نويسنده و شنوندگان گران خواهد بود و گزيده گويي در امثال اين امور بر فراگيرنده و نقل كننده سهلتر و آسانتر باشد.

و از خداوند حسن توفيق و ياريش را در آنچه مورد پسند اوست از گفتار و آنچه نزديكتر است به خواست او از كردار مسئلت مي نماييم. و هو حسبنا و نعيم الوكيل.