ابومسلم خراساني، سردار فاتح عباسيان در آغاز حكومت سفاح، در مدينه خطبه اي ايراد كرد كه به دليل اهميت مطالبش، آن را نقل مي كنيم. او چنين گفت:

«سپاس خداوندي را كه خود، خويشتن را ستوده و براي خود آيين اسلام را برگزيد و سپس محمد صلي الله عليه و آله را پيامبر خويش ساخت - كه درود


خدا بر او باد - و آنچه را لازم بود به او وحي فرمود و او را از ميان خلق خويش انتخاب كرد. نفس او از همان مردم و خاندانش از خاندان ايشان است، و خداوند در كتاب خويش، با علم خود آن را حفظ فرموده و فرشتگان بر حقانيت آن گواهي داده اند و فرموده: «انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا» [1] (يعني: خداوند چنين اراده كرده است كه از شما خانواده (پيامبر) هر گونه پليدي را دور سازد و شما را پاك و پاكيزه قرار دهد.)

و پس از محمد صلي الله عليه و آله، حق را در اهل بيت او قرار داده است و پس از او گروهي از ايشان به سختي و گرفتاري، شكيبايي ورزيدند و بر استبداد و خودكامگي صبر كردند و گروهي ديگر از اهل بيت صلي الله عليه و آله در راه ملت و سنت پيامبر صلي الله عليه و آله با بندگان شيطان و دشمنان خدا جنگيدند و جهاد كردند. اين گروه از دشمنان خدا كساني بودند كه جهان فاني را بر جهان باقي برگزيدند و درصدد استوار كردن ظلم و سست كردن عدالت و حق بودند. آنان باده گساراني عياش و اهل ساز و آواز و مزمار و طنبور بودند؛ اگر به آنان تذكر داده مي شد، نمي پذيرفتند و اگر به سوي حق دعوت مي شدند، پشت مي كردند؛ زكات و صدقات و بيت المال مسلمانان را در راه شهوات خود، و غنايم مسلمانان را در راه كارهاي زشت و ناروا، و اموال مردم را در راه گمراه ساختن مردم مصرف مي كردند و مردم مي پنداشتند كه ديگران از آل محمد صلي الله عليه و آله به حكومت سزاوارترند.

اي مردم، چرا و چگونه چنين شد؟ آيا براي شما صرف صحابي پيامبر بودن فضيلت بيش تري از قرابت و خويشاوندي با پيامبر دارد؟ كه خاندان


پيامبر شريك در نسب و تبار او بودند و وارثان آنچه كه از آنان ربوده شد. خاندان پيامبر، افراد جاهل شما را زدند (تا به حق برگردند) و در قحطي و خشك سالي، گرسنگان شما را خوراك دادند.

به خدا سوگند، شما هرگز براي مدتي كم نيز آنچه را خداوند براي خود برگزيده است، انتخاب نكرديد و همواره و پي در پي پس از رحلت پيامبر خدا صلي الله عليه و آله، فردي از خاندان تيم (ابوبكر) و سپس فردي از خاندان عدي (عمر) و سپس فردي اموي (عثمان) و يا اسدي (عبدالله زبير) و يا سفياني (معاويه) و يا مرواني (مروان حكم) را برگزيديد تا آن كه كسي به سوي شما آمد كه نه نامش را مي دانستيد و نه خاندانش را مي شناختيد و او با شمشير خود، شما را كوبيد و با زور، تسليم او شديد در حالي كه تحقير شده بوديد. (مقصود خود ابومسلم است.)

آل محمد صلي الله عليه و آله پيشوايان هدايت و روشنگران راه پرهيزگاري و امامان مدافع حق و سرورانند، پسر عموهاي پيامبرند و خانه ي آنان جايي است كه جبرئيل با قرآن فرود آمد. چه بسيار ستمگران سركش و تبه كاران ظالم را كه خداوند به دست آنان درهم شكست. خداوند به وسيله ي آنان، هدايت را استوار و كوردلي را برطرف نمود. هرگز چون عباس (عموي پيامبر صلي الله عليه و آله) شنيده نشده است! و چگونه مردم براي رعايت حق حرمت او، خضوع نكنند؟! او پس از پدر رسول خدا صلي الله عليه و آله، به منزله ي پدر او است. آري، او يكي از دست هاي پيامبر و پوست ميان دو چشم رسول خدا است. در بيعت عقبه، امين پيامبر صلي الله عليه و آله بود و در مكه، ياور او و پيك او به نزد مردم مكه بود و حامي پيامبر صلي الله عليه و آله در جنگ حنين به هنگام نبرد. او با هيچ فرمان و حكم پيامبر مخالفت نكرد. او روز نيق العقاب در مورد


احزاب به پيشگاه پيامبر صلي الله عليه و آله شفاعت كرد. همانا كه در اين موضوع، براي صاحبان خرد، عبرت است.»

ابن ابي الحديد در شرح اين جملات مي گويد: «منظور ابومسلم از كلمه ي «اسدي» عبدالله زبير و «آن كسي كه نامش را نمي دانستيد و خاندانش را نمي شناختيد» خود او است؛ زيرا نسب ابومسلم معلوم نبود و درباره ي او اختلاف است كه آيا او از بردگان آزاد شده است يا از عرب. منظور از «بيعت عقبه» نيز بيعت هفتاد تن از انصار در مكه با پيامبر و مقصود از «نيق العقاب» روز فتح مكه است كه عباس در آن روز، در مورد ابوسفيان و مردم مكه نزد پيامبر صلي الله عليه و آله شفاعت كرد و پيامبر آنان را بخشيد. [2] .