خون خواهي شهداي عاشورا در كلام اميرالمؤمنين
در خطبه اي ديگر، آن حضرت از حاكميت و جنايات بني اميه خبر مي دهد و به شهادت امام حسين عليه السلام و فاجعه ي عاشورا اشاره مي كند و آن گاه اثر مظلوميت خاندان پيامبر عليهم السلام و سپس سقوط دولت امويان را بشارت مي دهد؛ مي فرمايد:
«.. دست هاي شما باز است و حال آن كه دست هاي كساني كه سزاوار زعامت و شايسته ي حكومت اند بسته. شمشيرهاي شما بر اهل بيت پيامبر، كه رهبران و پيشوايان واقعي اند، چيره و شمشيرهاي ايشان از شما بازداشته.» [1] .
اشاره ي امام به ماجراي عاشورا و كشته شدن امام حسين عليه السلام و افراد
خاندانش مي باشد. گويي آن را مي بيند و سخن مي گويد و مبناي سخنش بر آن انديشه است كه در خاطرش جلوه گر است. آن گاه مي فرمايد:
«هر خوني را خون خواهي است و خون خواهي خون هاي ما جز خداوند يگانه نيست كه از انجام آنچه خواهد عاجز نيست و هيچ كس را توان گريز از اراده ي او نمي باشد.» [2] .
و در جمله اي مي فرمايد:
«گويي خداوند در مورد حق خويش حكم مي كند» [3] .
يعني: خداوند در طلب خون ما كوتاه نمي آيد؛ همچون حاكمي كه در مورد خود حكم مي كند و خودش قاضي است.
سپس اميرالمؤمنين عليه السلام قسم ياد مي كند و بني اميه را با تصريح به نام ايشان، مورد خطاب قرار مي دهد و يادآور مي شود كه:
«آنان در اندك زماني، قدرت خود را در دست ديگران مي بينند.» [4] .
همان گونه كه امام عليه السلام فرمودند، شد؛ زيرا آنان پادشاهي را از دست دادند و حكومت بيش از هشتاد ساله ي آنان به خاندان بني هاشم بازگشت و خداوند آن را به دست دشمن ترين دشمنانشان سپرد و از آنان انتقام سختي گرفت. [5] ابن ابي الحديد سپس به ماجراي سقوط دولت امويان و قيام بني عباس و انتقام شديدي كه از آنان در ازاي كشتار عاشورا و كشتار فرزندان پيامبر خدا عليهم السلام گرفته شد، مي پردازد.
نقل تمامي ماجراي سقوط امپراتوري امويان از حوصله ي اين بحث
خارج است. در ادامه، تنها به فرازهايي از آن كه مربوط به آثار و نتايج قيام عاشورا و قيام اهل بيت عليهم السلام است، اشاره مي شود.
پاورقي
[1] همان، خطبهي 104، ج 7، ص 117.
[2] شرح نهجالبلاغه، ابن ابيالحديد، ج 7، ص 117.
[3] همان، ص 97، خطبهي 104.
[4] همان.
[5] همان، ص 121 - 120.