ديگر شاخصه مهم نظام امامت ، وجود آزادي عقيده و بيان براي تمام افراد و گروه هاي مختلف است . همان مسئله اي كه عدم آن در نظام استبدادي كاملاً مشهود است . بديهي است كه شاخصه اخير برآمده از شاخصه قبلي است ، چون زماني كه كرامت انساني مطرح نباشد ديگر براي انسان ها حقي براي بيان و آزادي عقيده نخواهد بود.

رفتار امام علي (ع) با خوارج كه امام (ع) از آنها به عنوان فتنه ياد مي كند مؤيدي است بر وجود آزادي عقيده و بيان در نظام امامت . تا هنگامي كه خوارج در حيطه فرهنگي به فعاليت مي پرداختند و دست به اسلحه نبرده بودند، امام علي (ع) نه تنها با آنها به خشونت رفتار نكرد كه حتي سهميه و حقوق آنها را نيز از بيت المال قطع ننمودو به علاوه به آنها اجازه مي داد تا به اظهار نظر و برپايي اجتماعات اقدام كنند. در اين نظام آزادي عقيده و بيان آن چنان پراهميت است كه خوارج اجازه مي يابند تا هنگام سخنراني و خطبه امام (ع) به بحث و مجادله با امام (ع) بپردازند. در كتب تاريخي آمده است : زماني كه امام (ع) در مسجد كوفه خطبه مي خواندند يكي از خوارج برخاست و فرياد زد: «لا حكم إلاّ لله»، پس امام (ع) ساكت شدند. سپس يكي ديگر برخاست و ديگري و ديگري ... پس امام فرمودند: «كلمة حق يراد بها الباطل » آنگاه فرمودند:

«لَكُم ْ عِنْدَنَا ثَلاَث ُ خِصَال ٍ لاَ نَمْنَعُكُم ْ مَسَاجِدَ اللهِ أَن ْ تُصَلُّوا فِيهَا وَلاَ نَمْنَعُكُم ُ الْفَي ْءَ مَاكَانَت ْ أَيْدِيكُم ْ مَع َ أَيْدِينَا وَلاَ نَبْدَؤُكُم ْ بِحَرْب ٍ حَتَّي تَبْدَءُونَا (بِه ِ)؛ شما را از سه حق محروم نمي نماييم و بر ذمه ماست كه شما را از حضور در مسجد منع كنيم تا در آن نماز به پا داريد و حقوقتان را تا زماني كه با ماييد (عليه ما نمي جنگيد) قطع نمي كنيم و با شما جنگ نمي كنيم تا زماني كه با ما آغاز به جنگ ننموده ايد.

در نظام ديكتاتوري و استبداد، وجود مخالفان هرگز تحمل نخواهد شد و علاوه برحصر در بيان و عقيده ؛ حتي حذف فيزيكي آنان نيز مد نظر است . دقيقاً مسئله اي كه امام حسين (ع) در همين سياست به خاطر آن به شهادت رسيدند.