ايثار، عاطفه اي است اخلاقي ، انساني و اسلامي كه در حادثه كربلا به اوج خود رسيد. از خودگذشتگي ابو الفضل العباس (ع) در ننوشيدن آب تجسّمي از ايثار بود. وي پس از دفع مزاحمان به شريعه فرات رسيد. هنگامي كه مشك را از آب پر كرد با اين كه خود نيز تشنه بود به ياد تشنگي مولايش از نوشيدن آب منصرف شد. آن را ريخت و آنچه بر دلش گذشت ، بر زبان جاري كرد (رجز خواند) و چنين گفت : «عبّاس ! حسين (ع) درخيمه تشنه است و تو مي خواهي آب گوارا بنوشي ! به خدا قسم ... رسم برادري ، رسم امام داشتن ، رسم وفاداري چنين نيست .» ابوالفضل مظهر وفا بود. نمونه ديگر عُمر بن قروي انصاري بود كه خود را به هنگام نماز در برابر پيكان هاي كفّار سپر ابا عبدالله (ع) قرار داد و از پا درآمد... وي در عين حال ترديد داشت كه وظيفه اش را انجام داده و به عهدش وفاكرده است .