بازگشت

نتيجه اين بخش


حاصل و نتيجه نهايي اين است كه به فرض ، مبناي مرحوم آية الله خوئي ؛ و توثيقات عام ايشان را نپذيريم ، روايت زيارت عاشورا، ضعيف نيست و هيچ تضعيفي در هيچ كدام از رجال سند ديده نمي شود. نهايت اين است كه افرادي ، مانند محمد بن موسي و علقمه توثيق مشخصي ندارند.

همين عدم تضعيف ، كافي است كه نقل بزرگاني همچون ابن قولويه و شيخ طوسي از آنان را نوعي توثيق و اعتماد به حساب آوريم .

از اين گذشته اقبال بزرگان و اولياي دين به اين زيارت و تقيد و التزام به خواندن آن و توصيه به مريدان و پيروان خود آشكارا جبران كننده است .

برخي عدم توثيق ها موردي است . اشاره به نمونه هايي از اين اقبال و التزام و توصيه ها مناسب به نظر مي رسد:

تقريباً تمامي بزرگان شيعه داراي چنين سيره اي (مداومت بر زيارت عاشورا) بوده اند، هر چند انعكاس زيادي نداشته و ندارد. چرا كه معمولاً در چنين مواردي ، انگيزه بر اخفا و كتمان است ، نه افشا و اظهار، اما موارد آموزنده اي را مي توان سراغ گرفت :

1- مرحوم ميرزا ابراهيم محلاتي كه ميرزاي شيرازي دوم (ميرزا محمد تقي ) او را استوانه فقه ناميده و در مرگ او گريسته اند، در سي سال آخر عمر، زيارت عاشورا را ترك نكرده و هر روز كه به سبب بيماري يا امري ديگر نمي توانست بخواند، نايب مي گرفت .

2- علامه طباطبائي صاحب تفسير الميزان ، در تمام ماه محرم و صفر، به زيارت عاشورا و توسل به امام حسين (ع) مقيد بود و از نسخه مرحوم قاضي ، استاد خود استفاده مي كرده كه كلمه «بك » در «اكرمني بك » را حذف مي كرده و به جاي «امام هدي » «امام مهدي » مي فرموده است .

مرحوم شهيد قدوسي هم كه ناقل اين فراز است ، خود به زيارت عاشورا مقيد بوده .

3- بنيان گذار حوزه علميه قم مرحوم حاج شيخ «عبدالكريم حائري » يزدي فرموده كه به دنبال مرض وبا و طاعون ، در شهر «سامراء» عراق استادمان مرحوم ميرزا محمد تقي شيرازي ، به عده اي از اهل علم ، توصيه و تاكيد نمودند كه براي دفع اين بلا به شيعيان ساكن شهر بگوييد همه مشغول خواندن زيارت عاشورا شوند و ثوابش را به روح نرجس خاتون ، والده ماجده امام عصر هديه كنند. از آن به بعد، تلف شدن شيعه متوقف شد و تنها عده اي از عامه مي مردند. برخي از آنها از فاميل شيعه خود، علت اين پديده شگفت را پرسيدند: گفتند به خاطر زيارت عاشورا آنها هم خواندند و بلا، از آنها برطرف گرديد.

4- امام خميني بنيان گذار نظام اسلامي ايران ، در دهه عاشورا، هر روز زيارت عاشوراي معروف را با صد مرتبه سلام و صد مرتبه لعن مي خواندند.