بازگشت

سابقه نقل و رجال سند


قديمي ترين متني كه زيارت عاشورا را آورده ، كتاب كامل الزيارات ابي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه قمي است كه متوفاي 368 يا 369 هـ - به اختلاف نقل ها ـ و مدفون در شهر كاظمين عراق است .

متن زيارت را با پنج واسطه از حضرت باقر العلوم (ع) نقل كرده ، سپس كتاب «مصباح المتهجد» ابي جعفر محمد بن حسن الطوسي متوفاي . 460 ه.ق و مدفون در شهر نجف اشرف است .

اين روايت داراي صدر و ذيل است . صدر روايت بر اساس نقل «كامل الزيارات » كه اصلي ترين و قديمي ترين است توسط دو نفر به معصوم مي رسد: يكي علقمة بن محمد حضرمي و ديگري ، مالك بن اعين جهني است .

در هر دو طريق ، صالح بن عقبة از آنان نقل كرده ، منتها در يكي همراه سيف بن عميره است و در ديگري به تنهايي ، به اين صورت :

حكيم بن داود بن حكيم از محمد بن موسي از محمد بن خالد از سيف بن عميرة و صالح بن عقبه از علقمه از امام باقر (ع) و محمد بن اسماعيل از صالح بن عقبه از مالك الجهني از امام باقر (ع) گرچه نقل «مصباح المتهجد» اندكي متفاوت است : محمد بن اسماعيل بن بزيع از صالح بن عقبه از پدرش يعني عقبه بن قيس كوفي از امام باقر (ع).

ذيل روايت در هر دو كتاب مشترك است : صالح بن عقبه و سيف بن عميرة از علقمه از امام باقر (ع). بررسي اجمالي راويان و رجال سند و سپس نكاتي در متن و محتواي اين زيارت ، مورد نظر اين نوشتار است .