اصل تربيتي : اصلاح و تغيير شرايط .

روش اسوه سازي : يكي از نتايج حركت امام (ع) ساخته شدن الگوي بزرگ آزادگي براي مردم در تمام عصور است . امام (ع) خطاب به ارتش حر فرمود: «نفسي مع انفسكم و اهلي مع اهليكم و لكم في اسوه ».

روش ديگر: زمينه سازي : حركت امام (ع) موجب احساس گناه در هر مسلماني شد كه مي توانست او را ياري دهد و نكرد؛ به ويژه افرادي كه با امام پيمان بسته بودند.

زمينه سازي : امام حسين (ع) در شب هشتم دنبال ابن سعد فرستاد تا شبانه با او ديدار كند شايد علت انتخاب شب اثر معنوي است كه اين زمان بر روح انسان مي گذارد. و از سوي ديگر ابن سعد با مشاهده كثرت لشكريان خود به آنها مغرور نشود. امام در اين ملاقات از دو حربه تهديد و ترغيب استفاده كرد تا ضمير خفته او را بيدار كند. قرائن نشان مي دهد كه ابن سعد متزلزل شد. چرا كه در نامه اي كه به ابن زياد فرستاد به دروغ در آن نوشت كه امام حاضر به بيعت با يزيد مي باشد. در حالي كه اساس حركت امام (ع) به خاطر بيعت نكردن با يزيد بود. تمام برخوردها و فرمايشات امام (ع) پيش و پس از اين ديدار هم اين را نشان مي دهد، ولي ابن سعد چون مي خواست درگيري صورت نگيرد و از سوي ديگر ملك ري را از دست ندهد، به اين حيله متوسل شد.