در نهضت عاشورا امام حسين (ع) و يارانش پيش از آن كه جنگ درگيرد و دست دشمن به خون پاك آنان آلوده شود اتمام حجت مي كردند و با آيات بيّنات راه صحيح وحق را به آنها نشان مي دادند تا مبادا كسي از روي جهالت خود را دچار عذاب الهي كند.

در روز عاشورا حضرت ضمن خطبه اي كه ايراد كرد، اين گونه فرمود:

«به نسبت و تبار من بنگريد؛ آن گاه به وجدان خويش باز گرديد و خود را سرزنش كنيد، ببينيد آيا كشتن من و هتك حرمتم براي شما رواست ؟ آيا من پسر دختر پيامبرتان نيستم ؟ آيا من پسر وصي ّ و عموزاده پيامبر نيستم ؟ آيا حمزه سيدالشهدا و جعفر طيّار عموي من نيستند؟ آيا اين سخن پيامبر به گوشتان نرسيده كه فرمود: اين دو[حسن وحسين ]سرور جوانان بهشتند؟.... آنچه مي گويم حق ّ است و تاكنون دروغي نگفته ام . اگرمي پنداريد دروغ مي گويم از جابر بن عبدالله انصاري ، ابوسعيد خدري ، سهل ساعدي ، زيدبن أرقم و أنس بن مالك بپرسيد كه مي گويند اين سخن را از پيامبر درباره من و برادرم شنيده اند. آيا اين كافي نيست كه دست به كشتنم نيالاييد؟».