امامان شيعه در شرايط مختلف اجتماعي طبق تكليف عمل مي كردند و در اين راه هيچ چيز نمي توانست آنها را از آن منع كند. حادثه عاشورا نيز يكي از جلوه هاي بارز عمل به وظيفه بود و اين را امام حسين (ع) و خاندان و اصحاب او در كردار و گفتار به اثبات رساندند.

حضرت وقتي مي خواست از مكّه به سوي كوفه خارج شود، در جواب ابن عباس كه او را از رفتن به سوي عراق برحذر مي داشت ، فرمود:

«با آن كه مي دانم تو از روي خيرخواهي و شفقت چنين مي گويي ، اما من تصميم خود را گرفته ام ».

وقتي دو نفر از سوي والي مكّه برايش امان نامه آوردند تا از ادامه سفر خودداري كند به آنها فرمود: «در خواب پيامبر خدا را ديدم ، به چيزي فرمان يافتم كه به سوي آن خواهم رفت چه زيانم باشد چه سودم ».