اين نوشتار با مقايسه مفهومي بين تحزب و تولّي، تشكل سياسي در اسلام را «ولاء و تولي» مي شمرد. و پس از اشاره اي سريع به ناكارآمدي احزاب سياسي، به اركان تشكيلات ولايي و تجلي آن در دو خط متقابل و متضاد «حزب الله» و «حزب الشيطان» مي پردازد.

به اعتقاد نويسنده گرچه در زمان پيامبر گرامي اسلام (ص) حزب الله پايه گذاري شد و نام و نشان رسمي يافت، اما پس از رحلت پيامبر و در فاصله اي كوتاه، از صحنه سياسي نظام اسلامي بيرون نهاده شد و مي رفت تا در لابه لاي صفحات تاريخ به فراموشي سپرده شود كه حادثه عاشورا جان تازه اي بر آن دميد و آن را ديگربار به صحنه آورد. وي با اشاره به نه مورد از كار ويژه هاي اين تشكل ولايي و امتيازات آن در سايه جاري عاشورا، فهرستي از آفات و ناروائيهاي احزاب سياسي وارداتي را با نگاهي دوباره به ناكارآمدي آنها در صحنه سياسي ايران طرح نموده سخن را به پايان مي برد. انسان در طول حيات نه چندان كوتاه خود گونه هاي متنوعي از مشاركت هاي اجتماعي را متناسب با تحولات فكري و زيستي خود پشت سر نهاده و اندوخته هايي بس گرانبها در اين زمينه كسب كرده،و دريافته است كه مراتبي از كمال و فلاح را جز با حضور در جمع و بهره مندي از توانايي هاي جمعي به دست نمي آورد و از همين رو نقش مثبت و شايد بي بديل تشكل و تعامل و همگرايي را در دستيابي به اهداف و مقاصد فردي و جمعي نبايد و نمي تواند انكار نمايد. واژه اي كه در گفتگوهاي معاصر عنوان تشكل هاي سياسي اجتماعي قرار گرفته است كلمه «حزب» است و ما در اين مقال با مروري گذرا به مفهوم لغوي و تعاريف اصطلاحي اين واژه به بررسي عناوين زير خواهيم پرداخت: - جايگاه حزب و تحزب در ساختار سياسي اجتماعي اسلام؛ - حزب الله و اركان و كاركردهاي آن؛ - نقش عاشورا در تشكل جامعه اسلامي.