بازگشت

تمايز پيامبر و روحانيون مذاهب


ماكس وبر Max Weber جامعه شناس آلماني - كه از انديشه هاي ناب اجتماعي برخوردار است - اعتقاد دارد كه تمايز پيامبر با روحانيون مذاهب در چنين نكته اي تبلور مي يابد.

1- روحانيون The Priests يك رهبر مذهبي كه همه نيرو و توان او مرهون موقعيت سازماني و اداره مذهبي اوست و يك كشيش يا پاپ به جهت موقعيت خاص ديني خود، همواره از سازمان ديني خود با فرهنگ خاصي دفاع مي كند و يك حالت توجيه گري دارد.اعتقاد به گناه، توبه پذيري، اعمال توبه stnemar cas از كارهاي روزانه روحانيون است و از اين راه به مال و مقام و قدرت دست مي يابند.

2- پيامبر The Prophet در مقايسه با روحاني The Priest همواره نيرو و قدرت خود را از شخصيت كاريسماتيكي (نفوذ معنوي) خود مي گيرد. او به يك سازمان ديني ارگانيزه شده اي تعلق ندارد و شايد، هر سازمان كلاسيك يا عقايد خاص يا اوضاع جامعه را منحط دانسته و انتقاد مي كند و هيچ نوع درآمد اقتصادي از اين باب ندارد.

چنانكه مسيح (ع) به اعمال دگماتيك روحانيون حاكم اورشليم اعتراض داشت و از آنان اعتقاد مي كرد. البته ممكن است عالمان ديني در روند زندگي مذهبي خود از نظر اجتماعي از نقش پيامبران پيروي نمايند و رسالت خود را در تحولات و مبارزه با خرافات و عقب ماندگيهاي اجتماعي به خوبي انجام دهند، [1] چنانكه اين وظيفه و رسالت همه عالميان متعهد ديني و مصلحان اجتماعي است. ما نظر چنين فعاليتهايي را در روند مذاهب مشاهده مي كنيم. و يا به عكس محافظه كارانه از نوع تحول اجتماعي و مبارزه با خرافات سرباز زنند و از راه عوامفريبي بر مال و منال خود بيفزايند و مذهب را وسيله افزايش حطام دنيا قرار دهند. «ماكس وبر» تأكيد مي كند كه اين دو نوع بينش (روحاني بودن و پيامبر گونه بودن) در همه سازمانهاي ديني وجود دارد و در طول تاريخ تعميم داشته است. [2] .


پاورقي

[1] جزوه درسي استاد ثقفي: جامعه شناسي اديان، دانشگاه آزاد اسلامي.

[2] همان منبع صفحه 15.