بازگشت

تواضع


تـواضـع ارزشـي اسـت اجـتـمـاعي كه بدون آن هيچ اصلي در جامعه برقرار نمي گردد و اگر بخواهيم تأثير اين ارزش اخلاقي را درك كنيم بايد جامعه اي را تصوّر نماييم كه گـروهـي از مـتـكـبـّران آن را ايـجـاد كرده اند، [به نظر شما] وضع آن جامعه چگونه خواهد بود؟

تكبّر عامل تشتّت و از هم گسيختگي در جامعه است و جوامعي كه در آن مظاهر تكبّر رشد مي كنند، از جوامع ديگر بيشتر در معرض سقوط و از هم پاشيدگي قرار دارند.

بـنـابـرايـن تـواضع راه جلوگيري از ويراني، سقوط و از هم پاشيدگي جوامع بشري است و اسلام به تواضع براي حفظ جامعه از سقوط و از هم پاشيدگي تشويق نموده است.

حضرت علي (ع) در سخن زير قاعده اي زنده و پويا را براي حفظ پويايي جامعه وضع نموده است. مي فرمايد: با تواضع، امور نظم و سامان مي يابد. [1] خفض جناح كه در حديث آمده كنايه از تواضع است و كنايه از تواضع مسئولان و افراد صاحب قدرت اسـت، چـون تـعـبـيـر (خـَفـْضِ جناح) براي كسي است كه قدرت پرواز دارد و تواضع كردن به عهده اوست واين هم بهترين و موفق ترين راهِ تقويت سازمان و ممانعت از سقوط و فروپاشي آن است.


پاورقي

[1] غرر، ج 3، ص 229.