نـهضت حسيني براي احياء دين در همه مظاهر و جلوه هايش از جمله (نماز) بود. بعد معنوي و عبادي زندگي، برترين بعد حيات است و نماز، بارزترين نشانه حيات معنوي مسلمانان است. با توجه به اثرات سازنده و تربيتي و بازدارنده اين ارتباط با خدا از مفاسد و منكرات، در اسلام اهميت ويژه اي دارد.

امام حسين در نهضت عاشورا اهتمام بسياري به نماز مي داد. مهلت شب عاشورا را آن حضرت و يـارانـش بـه نـمـاز و تـضـرع به درگاه خداوند گذراندند و از تكيه گاه خدايي براي نـبـرد عـاشـورا، مـدد گـرفـتـنـد. عشق به نماز و نيايش و تلاوت قرآن و استغفار و دعا در دل امام آن چنان بود كه به برادرش عباس گفت: از اين گروه بخواه تا نبرد را به فردا بـيـندازند و امشب به تأخير افتد، باشد كه به نماز و دعا و استغفار بپردازيم. خدا مي داند كه من پيوسته علاقه به نماز و تلاوت آيات الهي داشته ام:

(لَعَلَّنا نُصَلّي لِرَبّنا اللَّيلَةَ وَ نَدعوُهُ و نَستَغفِرهُ فَهُو يَعلَمُ اَني كُنتُ اُحِبُّ الصَّلاةَ لهُ وَ تَلاوَةَ كِتابِهِ وَ كَثرَةَ الدُّعاء وَ الاستغفارَ.) [1] .

بـه نـقـل تواريخ، شب عاشورا از خيمه اصحاب امام حسين (ع)، آواي مناجات و زمزمه دعا و تلاوت به گوش مي رسيد.

روز عاشورا پس از نماز صبح، با ياران سخن گفت و آماده نبرد شدند. ظهر عاشورا وقتي ابـوثـمـامه صائدي وقت نماز را به ياد او آورد، حضرت فرمود: نماز را به ياد آوردي! خـداونـد تـو را از نـمـازگـزاران و ذاكـران قـرار دهـد. آري ايـنـك اول وقـت نـمـاز اسـت. سـپـس ‍ فـرمـود: از ايـنـان بخواهيد تا دست از جنگ بردارند تا نماز بگزاريم. [2] .

سـعيد بن عبداللّه حنفي نيز هنگام نماز امام، جلوي او ايستاد و همه تيرهاي دشمن را كه به سـوي امـام مي آمد به جان خريد تا آنجا كه نماز امام پايان يافت و او غرق در خون شد و اولين شهيد نماز در جبهه كربلا شد. [3] .

عـشـق بـه نـمـاز، در پـيروان راستين اباعبداللّه الحسين بود. عبداللّه بن عفيف ازدي كه در كـوفـه مـي زيـسـت و در مسجد كوفه آن اعتراض تند را عليه ابن زياد، نسبت به كشتن امام حـسـيـن كـرد و در نـهـايـت هـم در راه ايـن دفـاع، بـه شـهـادت رسـيـد، بـه نقل مورخان پيوسته در مسجد بزرگ كوفه بود و تا شب نماز مي خواند. [4] .

اگـر امـام حـسـيـن را احياگر فرهنگ نماز راستين بدانيم ـ آنگونه كه در زيارتنامه هاي آن حضرت آمده ـ است سخني بجاست. امام، هم خودش عبادتي مخلصانه داشت و هم شعائر دين را اقامه مي كرد.

در زيارت او مي خوانيم:

(اَشـهـَدُ انَّكَ قـَد اقـَمـتَ الصَّلاةَ و آتـَيـتَ الزَّكـاةَ... و عـَبـَدتـَهُ مـُخـلصـاً حـتـي اتـَاكَ اليَقينُ) [5] .

در زيـارت مـسـلم بـن عـقـيـل نـيـز اين تعبير ديده مي شود. [6] همچنين در بسياري از زيـارتـهـاي سيدالشهداء به اين نكته بر مي خوريم. اين جايگاه والاي نماز را در نهضت عاشورا و حماسه آفرينان آن نشان مي دهد.

پـيـام عـاشـورا، پـيـام اقـامـه نـمـاز و تـربـيـت نـسـلي نـمـاز خـوان و خـدا دوسـت و اهـل تـهجد و عرفان است. عزاداران حسيني نيز بايد (اقامه نماز) را در درجه نخست اهتمام خويش قرار دهند تا تبعيت و پيروي خويش را از مولايشان نشان دهند.

امام خميني (ره) در تأكيد بر همين مسئله، از عاشوراي حسيني اين گونه ياد مي كند:

(سيد الشهدا در همان ظهر عاشورا كه جنگ بود و آن جنگ بزرگ بود و همه در معرض خطر بودند، وقتي يكي از اصحاب گفت كه ظهر شده است، فرمود كه ياد من آورديد نماز را و خدا تو را از نمازگزاران حساب كند و ايستاد در همان جا نماز خواند. نگفت كه ما مي خواهيم جنگ بكنيم، خير، جنگ را براي نماز كردند.) [7] .